Wochenblatt – Gazeta Niemców w Rzeczypospolitej Polskiej

Wochenblatt – Gazeta Niemców w Rzeczypospolitej Polskiej

Das darf man nicht einfach abtun!

Während in Polen der Tag nach den Feierlichkeiten zum 100. Jahrestag der Unabhängigkeit zu Ende ging, wurde im Kreis Gleiwitz ein Mann Opfer eines fremdenfeindlichen Angriffes, den die Täter wohl als ihren Beitrag zum polnischen Feiertag verstanden haben.

 

 

 

Wersja polska poniżej

 

 

„Angst habe ich keine, aber so ein ungutes Gefühl. Deshalb versuche ich auch abends nicht mehr aus dem Haus zu gehen und überlege zur eigenen Sicherheit Kameras anzubringen“, sagt Franz A., dessen Namen wir auf seinen Wunsch geändert haben. Er will uns auch seinen genauen Wohnort nicht nennen, also belassen wir es dabei, dass es sich um eine Ortschaft im Kreis Gleiwitz handelt.

 

 

Hakenkreuz am Tor

Es war der 12. November, also der einmalig vom polnischen Sejm und dem Staatspräsidenten abgesegnete zusätzliche Feiertag zum 100. Jahrestag der Unabhängigkeit, als kurz nach 22:30 Uhr Franz A. von seinem Nachbarn angerufen wurde, er solle doch die komische „deutsche“ Fahne von seinem Tor abnehmen. „Ich dachte zunächst er hat sich versehen, denn ich habe keine Fahne aufgehängt. Bin aber trotzdem rausgegangen, um nachzuschauen und da sah ich die Spanplatte mit Kabelbindern an meinem Zaun befestigt“, erzählt Franz A.

Was er zu diesem Zeitpunkt noch nicht wusste: auf der Straßenseite war auf der Platte ein Hakenkreuz aufgesprüht in einem roten Kreis. Für Franz A. war es ein Schock. „Ich habe es sofort als einen Angriff auf mich und meine Herkunft aufgenommen, weil ich zwar kein Funktionsträger in einer Organisation der deutschen Minderheit in Schlesien bin, aber mit meiner deutschen Nationalität offen umgehe und mich bis jetzt auch nie geschämt habe z.B. auf der Straße deutsch zu sprechen“, sagt Franz A.
Sofort rief er die Polizei, die aber nur einen Streifenwagen der Stadtwache (Straz Miejska) schicken konnte, da die Polizeiwache in dieser Stadt des Kreises Gleiwitz in den späten Abendstunden nur minimal besetzt war. Zusammen mit den Beamten brachte Franz A. die Tafel mit dem Hakenkreuz zur Wache und machte seine Aussage.

 

 

Wer ist der Täter

Der Fall wurde als Straftat aufgenommen und das in gleich zwei Fällen: das strafbare Benutzen von Zeichen und Symbolen eines verbrecherischen Regimes sowie Aufwiegelung zum Hass aufgrund nationaler Unterschiede. Die Ermittlungen hat die Kriminalpolizei von Gleiwitz übernommen, deren Pressesprecher uns vor wenigen Tagen mitgeteilt hatte, dass erste Schritte getan worden wären. „Wir haben das Beweismittel, also die Tafel, sichergestellt und beginnen unsere Ermittlungen. Wir haben aber keinen konkreten Verdacht und somit kann ich zu diesem Zeitpunkt nichts mehr sagen“, erklärte Marek Słomski.

Auch Franz A. will niemand konkretes beschuldigen und sagt, er wäre vorher in seinem Heimatort, in dem er seit seiner Geburt lebt und arbeitet, noch nie wegen seiner deutschen Herkunft angefeindet worden. „Deshalb ist auch diese Tat, die vielleicht einem als Streich vorkommen kann, für mich so erschütternd“, sagt Franz A. Hinzu kommt noch, dass es bei dieser einen Tafel nicht geblieben ist.
Als Franz A. am Tag nach dem Übergriff aus dem Haus gekommen ist, bemerkte er, dass eine Reihe von Aufklebern aus Anlass des 100. Jahrestages der polnischen Unabhängigkeit an seinem Zaun und dem Briefkasten hängen. „Für mich heißt es also, dass der oder die Täter wohl noch einmal zurückgekommen sind, und als sie merkten das Hakenkreuz-Schild ist weg, haben sie sich noch auf diese Weise verewigt“, mutmaßt Franz A., der auch deshalb nun daran denkt Sicherheitskameras an seinem Haus anzubringen.

 

 

Leider kein Einzelfall

Muss sich nun Franz A. wirklich fürchten? War es nicht einfach nur ein Dummer-Jungen-Streich? Und ist es schließlich nicht ein Einzelfall, den man nicht unnötig aufbauschen sollte? Auf die ersten beiden Fragen wird erst ein Ergebnis der polizeilichen Ermittlungen Antwort liefern können. Die dritte Frage aber kann man mit einem klaren Nein beantworten, denn die Deutschen, wie auch andere nationale und ethnische Minderheiten, werden in Polen seit Jahren immer wieder attackiert. Zwar kam es gegenüber der deutschen Minderheit in den letzten Jahren nicht zu handgreiflichen Übergriffen, wie zuletzt 2016 in Przemysl, wo während einer griechisch-orthodoxen Prozession Mitglieder der ukrainischen Minderheit von rechtsnationalen Hooligans tätlich angegriffen wurden. Oder als ebenfalls im Jahr 2016 der polnische Hochulprofessor Jerzy Kochanowski in einer Straßenbahn in Warschau geschlagen wurde, weil er sich mit einem Kollegen auf Deutsch unterhalten hatte. Verbale Attacken sind jedoch ein verbreitetes Phänomen, das als Hasssprache bezeichnet wird.

Zuletzt wurde die Oppelner Organisation der Deutschen im Jahr 2016 in einem besonders drastischen Fall aktiv, als unter einem Foto von Fans der Deutschen Fußballnationalmannschaft auf dem Facebook-Profil der SKGD ein Nutzer geschrieben hatte, er würde die Deutschen erschießen. Der schließlich überführte Tomasz Dz. aus Groß Strehlitz wurde zu acht Monaten Haft auf Bewährung sowie zu einer Geldstrafe von 2000 PLN verurteilt. In diesem Fall hat sich die Oppelner Organisation der deutschen Minderheit entschlossen zu handeln, weil es sich um eine Morddrohung gehandelt hatte. Die hohe Zahl von anderen Beleidigungen gegenüber Mitgliedern der Volksgruppe wird dagegen nicht jedes Mal angezeigt, es gibt allerdings in Polen Organisationen, die diese Art der Hasssprache dokumentieren und öffentlich anprangern.

 

 

Verleumdungskampagne

Der Fall von Franz A. allerdings geht über eine „einfache“ Beleidigung hinaus. Durch das an seinem Einfahrtstor angebrachte Hakenkreuz wird jedem Deutschen eine Nähe zum verbrecherischen Nazi-Regime angedeutet. Und das ist auch europaweit kein Einzelfall, wie Bernard Gaida, Vorsitzender des Verbandes deutscher Gesellschaften in Polen und zugleich Sprecher der Arbeitsgemeinschaft Deutscher Minderheiten in Europa sagt. „Wir haben erst vor kurzem während unserer Jahrestagung in Berlin eine Resolution angenommen, die eine Verleumdungskampagne gegen die in Rumänien lebende deutsche Minderheit anprangert. Auch ihr wird nachgesagt, sie sei eine direkte Nachfolgeorganisation eines Nazivereins in diesem Land“, sagt Bernard Gaida und fügt hinzu, dass man sich solcher Kampagnen, egal wie klein sie sein mögen, entschieden entgegenstellen müsse. „Denn einen Deutschen automatisch zum Nazi abzustempeln ist nicht nur beleidigend, sondern gefährlich, denn damit wird sofort ein Schritt zur ungerechten Brandmarkung getan“, meint Bernard Gaida.

Für den AGDM-Sprecher spielt im Fall von Franz A. aber noch ein Detail eine wichtige Rolle, und zwar nicht nur der Zeitpunkt des Angriffes unmittelbar nach dem 100. Jahrestag der polnischen Unabhängigkeit, sondern auch die gefundenen Aufkleber, die die offiziellen Feierlichkeiten bewerben sollten. „Das kann bedeuten, dass sich der oder die Täter unterstützt fühlen und meinen solche Aktionen lägen im Sinne des polnischen Staates. Die Frage stellt sich also, ob die allgemeine Politik im Land, die Spaltung der Gesellschaft und die Unterstützung, die nationalistische Kräfte gerade erfahren, nicht schuld sind an derartigen Angriffen“, meint Bernard Gaida.

Wir werden den Fall weiter für Sie verfolgen.

Rudolf Urban

 

 

 

Tego nie można bagatelizować!

 

Podczas gdy w Polsce kończył się dzień uroczystości z okazji setnej rocznicy odzyskania niepodległości, w powiecie gliwickim pewien mężczyzna stał się ofiarą ksenofobicznego aktu wrogości, który jego sprawcy pojmowali zapewne jako swoją „cegiełkę” do uczczenia obchodów polskiego święta.

 

 

 

– Strachu nie odczuwam, ale mam jakieś takie złe przeczucie. Dlatego też staram się wieczorami nie wychodzić z domu i zastanawiam się nad zamontowaniem kamer dla własnego bezpieczeństwa – mówi Franz A. (nazwisko zmieniliśmy na jego życzenie). Nie chciał też podać nam dokładnego miejsca zamieszkania, więc poprzestaniemy na tym, że jest nim miejscowość położona na terenie powiatu gliwickiego.

 

 

Swastyka na bramie

To był dzień 12 listopada, czyli jednorazowo zatwierdzone przez Sejm i prezydenta RP dodatkowe święto z okazji setnej rocznicy odzyskania niepodległości, gdy tuż po godz. 22.30 do Franza A. zadzwonił jeden z sąsiadów, prosząc go, by zdjął ze swojej bramy „tę śmieszną niemiecką flagę”. – Z początku myślałem, że coś mu się pomyliło, bo ja nie wywieszałem żadnej flagi. Mimo to jednak wyszedłem popatrzeć i zobaczyłem płytę wiórową ze splotami kablowymi, przymocowaną do mojego ogrodzenia – opowiada Franz A.

W tym momencie nie wiedział jeszcze, że na płycie od strony ulicy ktoś namalował sprayem swastykę w czerwonym kółku. Dla Franza A. był to szok: – Od razu odebrałem to jako atak na mnie i moje pochodzenie, bo choć nie jestem działaczem w którejś z organizacji mniejszości niemieckiej na Śląsku, to jednak nie ukrywam swojej niemieckiej narodowości i jak dotąd nigdy nie wstydziłem się np. rozmawiać po niemiecku na ulicy – mówi Franz A.

Natychmiast zadzwonił na policję, która jednak mogła jedynie wysłać samochód patrolowy straży miejskiej, gdyż posterunek policji w tym mieście powiatu gliwickiego miał w późnych godzinach wieczornych minimalną obsadę. Wraz z funkcjonariuszem Franz A. zawiózł tablicę ze swastyką na posterunek, gdzie złożył zeznanie.

 

 

Kim jest sprawca

Przypadek został zaprotokołowany jako czyn karalny i to aż z dwóch powodów: używanie w karalny sposób znaków i symboli zbrodniczego reżimu oraz podżeganie do nienawiści na tle różnic narodowościowych. Przeprowadzeniem dochodzenia zajęła się policja kryminalna w Gliwicach, której rzecznik prasowy kilka dni temu poinformował nas, że zostały poczynione pierwsze kroki w sprawie. – Zabezpieczyliśmy dowód, czyli tablicę, i rozpoczynamy czynności dochodzeniowe. Nie mamy jednak konkretnego podejrzenia, a zatem w tym momencie nie mogę powiedzieć nic więcej – oświadczył Marek Słomski.

Także Franz A. nie chce nikogo konkretnego obwiniać i mówi, że w swojej rodzinnej miejscowości, w której mieszka od urodzenia oraz pracuje, nigdy wcześniej nie spotykał się aktami wrogości ze względu na swoje niemieckie pochodzenie. – Dlatego ten czyn, który komuś innemu może wydać się żartem, jest dla mnie tak wstrząsający – mówi Franz A. Dochodzi do tego fakt, że na tej jednej tablicy się nie skończyło.
Kiedy nazajutrz po incydencie Franz A. wyszedł z domu, zauważył, że na ogrodzeniu jego domu oraz na skrzynce pocztowej wisi szereg naklejek wydanych z okazji setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. – Dla mnie oznacza to więc, że sprawca bądź sprawcy zapewne jeszcze raz przyszli, a gdy zauważyli, że tabliczka ze swastyką znikła, uwiecznili się jeszcze w taki właśnie sposób – przypuszcza Franz A., który także z tego powodu myśli o umieszczeniu na swoim domu kamer bezpieczeństwa.

 

 

Przypadek niestety nieodosobniony

Czy Franz A. powinien się naprawdę zacząć bać? Czy nie był to po prostu jakiś szczeniacki wybryk? I w końcu czy nie jest to odosobniony przypadek, którego nie należy niepotrzebnie rozdmuchiwać? Na pierwsze dwa pytania odpowiedzi dostarczyć może dopiero rezultat dochodzenia wszczętego przez policję, natomiast na trzecie pytanie można zdecydowanie odpowiedzieć „nie”, ponieważ Niemcy, podobnie jak inne mniejszości narodowe i etniczne, są w Polsce od lat obiektem regularnych ataków. Co prawda w ostatnich latach nie dochodziło do aktów czynnej przemocy wobec członków mniejszości niemieckiej, jaki miał ostatnio miejsce w 2016 roku w Przemyślu, gdzie podczas procesji prawosławnej członkowie mniejszości ukraińskiej zostali fizycznie zaatakowani przez prawicowo-narodowych chuliganów, czy też (również w 2016 roku) kiedy to polski profesor akademicki Jerzy Kochanowski został uderzony w tramwaju w Warszawie za to, że rozmawiał z jednym z kolegów po niemiecku, niemniej jednak ataki werbalne określane mianem języka nienawiści są zjawiskiem rozpowszechnionym.

Ostatnim razem opolska organizacja Niemców podjęła czynne działania w 2016 roku w szczególnie drastycznym przypadku, kiedy to pod zdjęciem ukazującym kibiców piłkarskiej reprezentacji Niemiec zamieszczonym na facebookowym profilu TSKN jeden z użytkowników napisał, że on by tych Niemców rozstrzelał. Doprowadzony ostatecznie przed organy ścigania Tomasz D. ze Strzelec Opolskich został skazany na osiem miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu oraz karę grzywny w wysokości 2 tys. zł. W tym przypadku opolska organizacja mniejszości niemieckiej postanowiła działać, gdyż chodziło o groźbę morderstwa. Natomiast liczne inne zniewagi względem członków MN nie za każdym razem są przedmiotem zawiadomienia o przestępstwie, aczkolwiek są w Polsce organizacje, które tego rodzaju przejawy języka nienawiści dokumentują i publicznie piętnują.

 

 

Kampania oszczerstw

Przypadek Franza A. wykracza wszakże poza ramy „zwykłej” zniewagi, bo fakt umieszczenia na bramie wjazdowej do jego domu swastyki sugeruje, że każdy Niemiec jest bezpośrednio związany ze zbrodniczym reżimem nazistowskim, co także w pozostałych krajach Europy nie jest odosobnionym przypadkiem – jak mówi Bernard Gaida, przewodniczący Związku Niemieckich Stowarzyszeń w Polsce i zarazem rzecznik Wspólnoty Roboczej Mniejszości Niemieckich w Europie. – Całkiem niedawno, podczas naszego dorocznego spotkania w Berlinie przyjęliśmy rezolucję, która piętnuje kampanię oszczerstw skierowaną przeciwko mniejszości niemieckiej żyjącej w Rumunii. Także ją pomawia się o to, że jako organizacja jest bezpośrednim sukcesorem jednego ze stowarzyszeń nazistowskich, jakie istniało w tym kraju – mówi Bernard Gaida i dodaje, że trzeba zdecydowanie przeciwstawiać się tego rodzaju kampaniom, nawet jeśli są prowadzone na bardzo małą skalę. – Bo przyklejanie Niemcom automatycznie łatki nazistów jest nie tylko obraźliwe, lecz niebezpieczne, gdyż jest to od razu krok w kierunku niesprawiedliwego napiętnowania – uważa Bernard Gaida.

Zdaniem rzecznika AGDM w sprawie Franza A. ważną rolę odgrywa jednak jeszcze jeden szczegół, a mianowicie nie tylko fakt, iż wspomniany akt agresji miał miejsce tuż po obchodach setnej rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę, lecz także znalezione naklejki, które miały być reklamą oficjalnych uroczystości. – To może oznaczać, że sprawca bądź sprawcy odczuwają wsparcie i uważają, że tego rodzaju akcje leżą w interesie państwa polskiego. Rodzi się więc pytanie, czy winą za tego rodzaju akty agresji nie należy obarczyć ogólnej linii politycznej w kraju, tworzenia rozłamów w społeczeństwie oraz wsparcia udzielanego siłom nacjonalistycznym – twierdzi Bernard Gaida.

Czytelników będziemy informować o dalszych losach sprawy.

 

Rudolf Urban

Show More