Wochenblatt – Gazeta Niemców w Rzeczypospolitej Polskiej

Wochenblatt – Gazeta Niemców w Rzeczypospolitej Polskiej

Niespodziewany prezent

Poseł Ryszard Galla – to na jego wniosek przyśpieszono głosowanie nad nowelizacją ustawy o mniejszościach.
Poseł Ryszard Galla – to na jego wniosek przyśpieszono głosowanie nad nowelizacją ustawy o mniejszościach.

Zarówno ustawa o mniejszościach, jak i Komisja Wspólna Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych otrzymają na swoje 10-lecie ważny prezent: polski Sejm uchwalił w ubiegły piątek nowelizację ustawy, nad którą komisja i inne gremia pracowały przez kilka miesięcy. Jest to prezent niespodziewany, gdyż jeszcze z początkiem roku, na taką decyzję nic nie wskazywało.

 

– Nowelizacja ustawy o mniejszościach jest nam potrzebna, gdyż przez 10 lat zdobyliśmy wiele doświadczeń, które mówią nam, że są kwestie związane z ustawą, których nie można wdrożyć wcale ewentualnie można, ale nie tak, jak same mniejszości by tego chciały. Mam jednak wrażenie, że w tej kadencji Sejmu taka nowelizacja raczej nie nastąpi – mówił jeszcze w lutym tego roku współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych Rafał Bartek po jednym z jej posiedzeń.

 

Rzeczywiście w sprawie nowelizacji ustawy, o której mówiło się od dłuższego czasu, panował zastój. Szybszy tok nadał sprawie poseł mniejszości niemieckiej Ryszard Galla, który zwrócił się z wnioskiem o rozpatrzenie nowelizacji przez Sejm jeszcze przed wyborami 25 października. Przed głosowaniem, które miało się odbyć 25 września, mówiono, iż nowelizacji na pewno nie poprą posłowie PiS oraz część posłów PSL. Ostatecznie zmiany przyjęto dzięki głosom wszystkich posłów Platformy Obywatelskiej, SLD, Ruchu Palikota, Biało-Czerwonych oraz części posłów niezrzeszonych. W sumie 258 posłów było za nowelizacją, przeciw 161. Poseł Ryszard Galla sukcesu nie przypisuje jednak tylko swojemu zaangażowaniu: – Jest to wspólny sukces wszystkich mniejszości. Te kwestie, które się pojawiły w nowelizacji, są dla wszystkich mniejszości bardzo ważne – mówi Galla.

 

Zaświadczenia po niemiecku

 

O jakie kwestie chodzi dokładnie? Nowelizacja obejmuje przede wszystkim sprawy związane z językiem pomocniczym. Według nowych zasad, będzie można posługiwać się językiem mniejszości nie tylko w kontaktach z urzędem gminy – jak to było dotychczas, ale także z urzędami powiatowymi. Co ważniejsze, urzędy będą miały teraz możliwość wystawiania również zaświadczeń w języku mniejszości. – Ustawa mówi o tym, że członek mniejszości może zwracać się do urzędu w swoim języku ojczystym, w naszym przypadku w niemieckim, wtedy urząd odpowie mu w tym samym języku. Przypadki, w których nasi członkowie piszą do urzędów po niemiecku, są jednak, szczerze powiedziawszy, rzadkie. Natomiast mogłoby to być pomocne, gdyby taki członek mógł uzyskać jakieś zaświadczenie w języku niemieckim – tłumaczył wielokrotnie Rafał Bartek. Po nowelizacji ustawy członkowie mniejszości będą mogli otrzymywać gotowe niemieckie wersje dokumentów z polskich urzędów, bez konieczności kosztownego tłumaczenia ich na własną rękę u tłumacza przysięgłego.

 

Nowi pełnomocnicy?

 

Również kolejne zmiany powinny przynieść jakościową poprawę sytuacji mniejszości narodowych. Jeden z punktów zakłada możliwość powołania pełnomocnika ds. mniejszości także przy wójcie, burmistrzu, prezydencie miasta czy marszałku, a nie tak, jak było to dotychczas – tylko przy wojewodzie. Jest to o tyle dobry pomysł, że pełnomocnik wojewody jest raczej tylko stanowiskiem monitorującym i zwracającym uwagę. Pełnomocnik np. przy marszałku miałby większe pole do popisu, jeśli chodzi o sięganie po środki urzędu marszałkowskiego i przeznaczanie ich na projekty mające na celu wsparcie mniejszościowych społeczności. Takich środków raczej nie ma do dyspozycji urząd wojewódzki.

 

Szkolnictwo i tablice

 

Istotną zmianą jest także obecność przedstawiciela mniejszości w komisjach konkursowych wyłaniających dyrektorów szkół. Regulacja ta będzie dotyczyła tych regionów, w których nauczany jest język mniejszości. Będą one miały w związku z tym bezpośrednią możliwość współdecydowania i dialogu z kandydatami na dyrektorów, co danej mniejszości da możliwość sprawdzenia, czy osoba ubiegająca się o funkcję dyrektora odpowiednio zajmie się istotną kwestią nauczania języka mniejszości.

 

Ostatnia istotna zmiana będzie dotyczyć dwujęzycznych tablic. Dotychczas od ewentualnej odmownej decyzji rady gminy, która ustala, czy na danym terenie będzie można ustawić tablice czy nie, nie można było się odwołać. Znowelizowana ustawa o mniejszościach dopuszcza taką możliwość. Dzięki temu będzie można interweniować np. w sprawie takiej, jaka miała miejsce w Ozimku, gdzie rada gminy mimo pozytywnych konsultacji w siedmiu miejscowościach nie zgodziła się na ustawienie dwujęzycznych tablic.

 

Nowelizacja ustawy o mniejszościach wprowadza zmiany w praktycznie każdej kwestii, w których w ostatnich latach mniejszość niemiecka zgłaszała niedociągnięcia. Jej uchwalenie jest niewątpliwym sukcesem pracy Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych oraz osobiście posła Ryszarda Galli. Da nam ona w najbliższych latach w wielu obszarach nowe możliwości, których często brakowało. Uchwalenie jej jeszcze w tej kadencji Sejmu jest ważne również z tego względu, że po październikowych wyborach układ sił w polskim parlamencie ulegnie zapewne gruntownym, niekorzystnym zmianom, które najprawdopodobniej przesądziłyby o porażce projektu. Posłom, którzy głosowali za, należy zatem serdecznie podziękować za cenny prezent urodzinowy.

Łukasz Biły

Show More