🔊 Odsłuchaj treść

 

Fünf Tage vor dem Ende der Unterschriftensammlung für die Europäische Initiative Minority Safepack wurde letzte Woche in Oppeln nochmals kräftig die Werbetrommel gerührt. Dabei half auch der Präsident der FUEN Loránt Vincze, der gerade den Verband deutscher Gesellschaften besuchte.

 

Polska wersja poniżej

 

 

 

Vor gut zwei Jahren wurde Loránt Vincze beim Kongress der Föderalistischen Union Europäischer Nationalitäten in Breslau zum Vorsitzenden der Dachorganisationen der europäischen nationalen und ethnischen Minderheiten und Volksgruppen gewählt. Doch sein Besuch sollte keine sentimentale Reise sein, sondern war der aktuellen Lage und der Zukunft der Minderheiten gewidmet. “Deshalb kam ich auch mit den Vertretern unserer Jugendorganisation, der JEV, zusammen, die gerade in Oppeln ihr diesjähriges Osterseminar veranstaltet hatten, um nicht nur über die Minderheiten, sondern vor allem unsere Initiative, das Minority Safepack zu sprechen”, sagt Loránt Vincze.

Die Million ist da

Die Initiative, die kurz MSPI genannt wird, ist seit Monaten eines der wichtigsten Vorhaben der FUEN und ihrer Unterstützer. Ziel dabei ist es, den autochthonen nationalen und ethnischen Minderheiten in Europa die gleichen Rechte zu geben und sie gleichermaßen zu fördern und zu schützen. Dies soll zukünftig nicht mehr die Aufgabe der einzelnen Staaten sein, sondern der Europäischen Union.

Doch damit sich ihre Institutionen überhaupt mit der Initiative beschäftigen, brauchte es nicht nur mindestens eine Million Unterstützer in der gesamten EU, sondern auch in mindestens sieben Ländern eine konkrete vorgegebene Anzahl an Unterschriften. Die zweite Voraussetzung wurde dabei schon einige Tage vorher erfüllt, bis zur Millionenmarke fehlten allerdings noch einige zehntausend Unterschriften. “Und genau heute kann ich sagen, dass wir bereits die Marke von einer Million Unterschriften überschritten haben, was bedeutet, dass das absolute Minimum erreicht wurde”, freute sich Vincze in Oppeln, der gleichzeitig noch hoffte, dass in den folgenden Tagen noch mehr Unterstützer kommen.

Und er sollte auch nicht enttäuscht werden, denn während seines Treffens mit dem Sejmabgeordneten der Deutschen Minderheit Ryszard Galla erhielt Vincze von den in Polen lebenden Roma 500 Unterschriften. “Das ist aber noch nicht alles, denn in den nächsten Tagen werden wir weitere einreichen”, sagte Jan Korzeniowski, Vorsitzender der Sozial-Kulturellen Gesellschaft der Roma in Polen. Organisationen wie die der Roma, die nicht Mitglieder der FUEN sind und sich trotzdem für die MSPI engagieren, freuen Loránt Vincze vor allem. “Das zeigt uns nämlich, dass aus unserer Initiative eine europaweite Bewegung geworden ist. Wir sind also stark und in Zukunft werden wir wirklich die Rechtslage der Minderheiten in Europa verändern können”, betont Vincze.

 

Was nun?

Dabei war es, wie der FUEN-Präsident sagt, keineswegs einfach das Ziel der einen Million zu erreichen. “Es klingt zwar nicht nach einer besonders großen Zahl, wenn man sich die Einwohnerzahl Europas vor Augen hält, doch nicht in jedem Land sind die Minderheiten oder Volksgruppen stark genug eine breitangelegte und sichtbare Kampagne auf die Beine stellen. Und auch wir in der FUEN mussten uns anstrengen, um die Idee in die verschiedenen Länder, Regionen und zu unterschiedlichen Menschen zu tragen. Letztendlich waren wir aber erfolgreich”, so das erste Resümee des FUEN-Chefs.

Nun beginnt eine nicht weniger intensive Arbeit. Denn nachdem die Unterschriften in den einzelnen Ländern auf ihre Richtigkeit geprüft werden, die offiziellen Zahlen letztendlich den Übertritt der Millionenmarke bestätigen, geht es weiter. “Dann wartet auf uns vor allem politische und Lobbyarbeit in Brüssel und Straßburg, wo wir die sich mit unserem Gesetzespaket beschäftigende Europäische Kommission überzeugen müssen, dass es richtig ist Minderheitenrechte auf EU-Ebene zu verankern”, sagt Vincze. Wann eine endgültige Entscheidung aus Brüssel zu erwarten ist, steht dabei heute noch nicht fest.

Die Lage in Polen

Doch beim Besuch in Oppeln war nicht nur von MSPI die Rede, Vincze wollte sich auch vor Ort ein Bild der Lage der Deutschen in Polen machen. “Der VdG als Mitglied unserer Union, gehört dabei zwar nicht zu den größten Organisationen, ist aber mit der am besten strukturierte, was sich u.a. an der aktiven Teilnahme an der Unterstützungsaktion für MSPI zeigt, obwohl letztendlich nicht die erhoffte Zahl von über 38.000 Unterschriften aus Polen eingegangen ist”, lobte Loránt Vincze seine Oppelner Mitglieder und wiederholte, dass deswegen auch der VdG vor zwei Jahren den FUEN-Kongress in Breslau ausgerichtet habe und diese Organisation auch unter den deutschen Minderheiten in der Union eine wichtige Rolle spiele. “Andernfalls denke ich nicht, dass gerade die Deutschen in Polen mit Bernard Gaida den Sprecher der Arbeitsgemeinschaft Deutscher Minderheiten innerhalb der FUEN stellen würden”, sagt Vincze.

Das Treffen im VdG-Büro und mit dem Abgeordneten Ryszard Galla sollte aber keine einfache Lobeshymne werden, denn die Deutsche Minderheit steht vor wichtigen Entscheidungen. Dabei seien nicht einmal die diesjährigen Kommunalwahlen gemeint, die trotz Befürchtungen nicht völlig anders gesetzlich gestaltet werden. “Wir sprachen schon über die Parlamentswahlen im kommenden Jahr und die Angst, dass die Wahlordnung so geändert werden könnte, dass die Minderheiten nun gar nicht mehr die Chance haben könnten, ins polnische Parlament gewählt zu werden. Außerdem wurde auch die Stadterweiterung Oppelns besprochen und die Schritte, die die Deutsche Minderheit in Oppeln dagegen im In- und Ausland unternommen hatte”, zählt Loránt Vincze auf.

Für ihn standen auch Zukunftspläne auf der Tagesordnung, und zwar der diesjährige FUEN-Kongress im friesischen Leeuwarden (Niederlande) sowie die Satzungsänderungen der Union selbst, zu denen sich Vincze mit Bernard Gaida ausgetauscht hatte. Zukünftig soll auch im Bereich Kultur mehr auf Zusammenarbeit gesetzt werden, und zwar in Form eines gemeinsamen Theaterprojektes.

 

Rudolf Urban

 

 

Na ostatniej prostej

Na pięć dni przed zakończeniem terminu zbierania podpisów pod Europejską Inicjatywą Minority Safepack, w ubiegłym tygodniu w Opolu jeszcze raz zrobiono inicjatywie porządną reklamę, w czym dopomógł także przewodniczący Loránt Vincze, który właśnie w tym czasie odwiedził Związek Stowarzyszeń Niemieckich.

 

Ponad dwa lata temu, na kongresie Federalnej Unii Europejskich Grup Narodowościowych we Wrocławiu, Loránt Vincze został wybrany na przewodniczącego naczelnych organizacji europejskich mniejszości narodowych i etnicznych. Jego wizyta nie była jednak podróżą sentymentalną, lecz była poświęcona aktualnej sytuacji oraz przyszłości społeczności mniejszościowych. – Dlatego też spotkałem się z przedstawicielami naszej organizacji młodzieżowej YEN, która właśnie w Opolu zorganizowała swoje tegoroczne Seminarium Wielkanocne, aby porozmawiać nie tylko o mniejszościach, lecz przede wszystkim o naszej inicjatywie Minority Safepack – mówi Loránt Vincze.

 

 

Jest milion

 

Inicjatywa nazywana w skrócie MSPI jest od kilku miesięcy jednym z najważniejszych przedsięwzięć FUEN oraz tych, którzy tę organizację wspierają. Jej celem jest to, by dać autochtonicznym mniejszościom narodowym i etnicznym w Europie jednakowe prawa oraz wspierać je i chronić w równym stopniu, co w przyszłości nie miałoby leżeć w gestii poszczególnych państw, lecz Unii Europejskiej.

 

 

Aby jednak jej instytucje w ogóle zajęły się inicjatywą, potrzeba było nie tylko co najmniej miliona głosów wsparcia z całej Unii, lecz także zebrania konkretnej, z góry określonej liczby podpisów w co najmniej siedmiu krajach. Drugi z tych warunków został spełniony już kilka dni wcześniej, natomiast brakowało jeszcze kilkudziesięciu tysięcy podpisów do wymaganego miliona. – I właśnie dziś mogę powiedzieć, że przekroczyliśmy pułap miliona podpisów, co oznacza, że udało się osiągnąć ich absolutne minimum – oświadczył w Opolu z satysfakcją Loránt Vincze, który jednocześnie wyraził nadzieję, że w kolejnych dniach pojawi się jeszcze więcej głosów wsparcia.

 

Jak się okazało, nie doznał zawodu, ponieważ podczas spotkania z posłem mniejszości niemieckiej Ryszardem Gallą otrzymał 500 podpisów od żyjącej w Polsce społeczności Romów. – A to jeszcze nie wszystko, bo w najbliższych dniach przedłożymy kolejne – powiedział Jan Korzeniowski, przewodniczący Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Romów w Polsce. Loránta Vincze szczególnie cieszy to, że istnieją organizacje takie jak ta zrzeszająca Romów, które nie są członkami FUEN, mimo to angażują się na rzecz inicjatywy MSPI: – Pokazuje nam to mianowicie, że nasza inicjatywa przerodziła się w ruch o zasięgu europejskim. Jesteśmy więc silni, a w przyszłości będziemy naprawdę mogli zmienić sytuację prawną mniejszości w Europie – podkreśla Vincze.

 

 

Co teraz?

A jak mówi przewodniczący FUEN, nie było wcale łatwo osiągnąć cel, jakim było zebranie miliona podpisów: – Nie jest to wprawdzie szczególnie duża liczba, biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców w Europie, jednak nie w każdym kraju mniejszości czy grupy narodowościowe są na tyle silne, aby uruchomić szeroką kampanię, która byłaby widoczna. Także i my jako FUEN musieliśmy dołożyć starań, aby zanieść tę ideę do różnych krajów, regionów oraz do zróżnicowanych środowisk. Ostatecznie jednak odnieśliśmy sukces – podsumował wstępnie szef FUEN.

 

Teraz rozpocznie się nie mniej intensywny okres pracy, gdy po weryfikacji podpisów w poszczególnych krajach nastąpi ostateczne potwierdzenie faktu przekroczenia pułapu jednego miliona. – Wówczas czekają nas przede wszystkim zabiegi polityczne oraz lobbing w Brukseli i Strasburgu, gdzie przyjdzie nam przekonać zajmującą się naszym pakietem ustaw Komisję Europejską, że jest rzeczą słuszną, by umocować prawa mniejszości na szczeblu Unii – mówi Vincze. Obecnie jeszcze nie wiadomo, kiedy będzie można spodziewać się podjęcia przez Brukselę ostatecznej decyzji.

 

 

Sytuacja w Polsce

 

Jednak podczas wizyty w Opolu mowa była nie tylko o inicjatywie MSPI. Loránt Vincze chciał także na miejscu zorientować się w sytuacji Niemców w Polsce. – Organizacja VdG jako członek naszej unii nie należy wprawdzie do największych, za to posiada jedną z najlepszych struktur, co objawia się m.in. jej aktywnym uczestnictwem w akcji wspierania inicjatywy MSPI, chociaż z Polski ostatecznie nie wpłynęła spodziewana liczba ponad 38 tys. podpisów – pochwalił Loránt Vincze swoich opolskich członków i powtórzył, że także z tego powodu VdG dwa lata temu zorganizowało kongres FUEN we Wrocławiu i jest to organizacja, która odgrywa ważną rolę również wśród mniejszości niemieckich zrzeszonych w unii. – Gdyby tak nie było, to nie sądzę, by właśnie Niemcy w Polsce mieli w osobie Bernarda Gaidy rzecznika Grupy Roboczej Mniejszości Niemieckich działającej w obrębie FUEN – mówi Vincze.

 

Spotkanie w biurze VdG oraz z posłem Ryszardem Gallą nie miało być jednak bynajmniej hymnem pochwalnym, mniejszość niemiecka stoi bowiem w obliczu ważnych decyzji. Nie chodzi tu nawet o tegoroczne wybory samorządowe, które pomimo obaw nie będą się odbywały w całkowicie zmienionych ramach prawnych. – Rozmawialiśmy zawczasu o wyborach parlamentarnych, które odbędą się w przyszłym roku, i związanych z nimi obawach o to, że może nastąpić zmiana ordynacji wyborczej, która sprawi, że mniejszości nie będą w ogóle miały szansy dostać się do polskiego parlamentu. Poza tym omówiono kwestię rozszerzenia granic Opola oraz działań, jakie w celu zapobieżenia powiększeniu miasta podejmowała w kraju i za granicą opolska mniejszość niemiecka – wylicza Loránt Vincze.

 

Dla niego na porządku dziennym były też plany na przyszłość, mianowicie tegoroczny kongres FUEN, który odbędzie się we fryzyjskim Leeuwarden (Holandia), a także zmiany dokonane w statucie samej unii, co do których Vincze wymienił opinie z Bernardem Gaidą. W przyszłości organizacja zamierza też bardziej postawić na współpracę w dziedzinie kultury, czemu służyć ma wspólny projekt teatralny.

 

 

 

Rudolf Urban