W poniedziałek minionego tygodnia (12.09) poznański Instytut Zachodni oraz Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży (DPJW) zorganizowały konferencję „50 lat stosunków dyplomatycznych między Polską a Niemcami 1972–2022: Zachód idzie na Wschód, Wschód idzie na Zachód – refleksje o przeszłości i przyszłości”. Panel dyskusyjny z udziałem przedstawicieli rządów obu krajów nie pominął tematów, które obecnie nadwerężają dwustronne relacje.
Gdziekolwiek pojawia się Szymon Szynkowski vel Sęk, krytyka Niemiec nie jest odległa. Wystąpienie polskiego wiceministra spraw zagranicznych na niedawnej polsko-niemieckiej konferencji w Poznaniu nie jest wyjątkiem. W słowach, które sam określił jako „gorzkie”, ekspert PiS ds. polityki zagranicznej mówił o „turbulencjach” i „rozczarowaniach” w dwustronnych stosunkach między Niemcami a Polską, skrytykował rzekomo niewystarczające finansowanie nauczania języka polskiego w niemieckich szkołach i odniósł się do tego, co rząd RP uważa za nierozwiązaną kwestię reparacji za zbrodnie popełnione i szkody wyrządzone przez Niemców w Polsce podczas II wojny światowej.
Szymon Szynkowski vel Sęk nie bez – co prawda zrozumiałej i uzasadnionej – postawy „zawsze mówiliśmy” wypomniał także błędne oceny wielu niemieckich polityków w odniesieniu do zagrożenia ze strony Rosji oraz ciągłe wahania niemieckiego rządu w kwestii dostaw broni dla ogarniętej wojną Ukrainy. Tylko w kilku zdaniach pobocznych wspomniał o pozytywnych zmianach w stosunkach polsko-niemieckich, np. w zakresie dwustronnego handlu czy wymiany młodzieży.
Foto: Instytut Zachodni / Screenshot
Anna Lührmann, minister stanu ds. Europy i klimatu w Federalnym Ministerstwie Spraw Zagranicznych, reprezentowała perspektywę rządu niemieckiego. Polityk Zielonych podkreśliła „głęboką sieć relacji” i „intensywny dialog” między Niemcami a Polską. – Dla tego dialogu ważne jest także wzajemne zrozumienie – a to obejmuje także znajomość języka. To jest to, nad czym (…) pracuje rząd na poziomie federalnym – powiedziała. Wspiera np. Polskie Centrum Kompetencji i Koordynacji w Sankt Marienthal w Saksonii, które powstało w 2020 r. w celu poprawy struktur nauczania języka polskiego w Niemczech. Ponadto od 2005 r. liczba uczących się języka polskiego wzrosła trzykrotnie. – Abyśmy mogli się jeszcze lepiej – w najprawdziwszym tego słowa znaczeniu – zrozumieć, ta kompetencja językowa jest potrzebna po obu stronach. Dlatego z dużym niepokojem patrzymy na znaczne cięcia w finansowaniu lekcji języka niemieckiego (w Polsce – przyp. red.). Bardzo chcielibyśmy, aby nastąpiło tu odwrócenie trendu – dodała w dyplomatycznym języku Anna Lührmann.
Minister stanu odniosła się również do niedawno wznowionej dyskusji na temat reparacji wojennych. – Rząd federalny przywiązuje szczególną wagę do moralnego i (…) finansowego zadośćuczynienia za krzywdy wyrządzone przez reżim nazistowski. Dokonał on – i nadal dokonuje – zadośćuczynienia za nazistowskie krzywdy w większym zakresie, w tym dla ludzi w Polsce. Natomiast kwestia reparacji jest zamknięta od prawie 70 lat. Polska już dawno (…) wyrzekła się dalszych reparacji i wielokrotnie potwierdzała to wyrzeczenie, ostatnio w 2004 r. Powinniśmy teraz wspólnie patrzeć w przyszłość – ze świadomością tej trudnej przeszłości – stwierdziła Anna Lührmann.
Możemy mieć tylko nadzieję, że ta przyszłość będzie nieco bardziej wolna od turbulencji i rozczarowań.
Lucas Netter
Partnerami konferencji były: Niemieckie Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP, Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej oraz Fundacja Friedricha Eberta (FES). Pełną treść spotkania można obejrzeć online na kanale YouTube Instytutu Zachodniego:
