Wochenblatt – Gazeta Niemców w Rzeczypospolitej Polskiej

Wochenblatt – Gazeta Niemców w Rzeczypospolitej Polskiej

Senat zagłosował

Senat dyskutował we wtorek (11.01.) nad ustawą budżetową, do której parlamentarzyści zgłosili wiele uwag. Jedną z nich było także obcięcie środków na nauczanie języka mniejszości w szkołach. Ostatecznie wczoraj wieczorem Senat przyjął budżet proponując jednocześnie m.in. przywrócenie środków na język mniejszości.

 

O tym, czy w budżecie państwa ma być przywrócona pierwotna kwota na nauczanie języków mniejszościowych w szkołach, senatorowie dyskutowali we wtorek. Przeciwni tej poprawce byli senatorowie PiS, wśród których Grzegorz Bierecki, reprezentując senatorów, którzy wnioskowali o przyjęcie budżetu bez jakichkolwiek poprawek, argumentował, iż decyzja ta podyktowana jest brakiem działań rządu niemieckiego na rzecz nauczania języka polskiego: „Ponieważ w dyplomacji, w polityce międzynarodowej obowiązuje zasada symetrii, właściwe zadania zostały podjęte. Myślę, że ten sygnał zostanie usłyszany i że sprawy pójdą w lepszym kierunku, że poprawi się pozycja polskich dzieci w Niemczech.” Zaś opolski senator Jerzy Czerwiński utrzymywał, iż podpisanie deklaracji o objęciu dziecka nauczaniem języka mniejszości w województwie opolskim w niejednym przypadku było wymuszane na rodzicach, przez co liczba „dzieci z mniejszości” jest zawyżana.

 

 

Symetria?

Natomiast biorący udział w dyskusji senatorowie Koalicji Obywatelskiej przekonywali, że decyzja Sejmu jest krzywdząca w szczególności dla dzieci obywateli polskich. „Byłoby niedobrze, gdyby Senat potwierdził taką praktykę, że można część obywateli Rzeczypospolitej czynić zakładnikami polityki międzynarodowej. Bo dzisiaj to dotyczy, zgodnie z intencją pana ministra Czarnka i pana posła Kowalskiego, tylko mniejszości niemieckiej”, mówił Senator Kazimierz Kleina dodając jednocześnie, że zgodnie z aktualnie obowiązującym prawem taki podział nie jest możliwy: „Rozporządzenie, które rozdysponowuje środki na mniejszości narodowe i etniczne, nie dzieli tych osób na osoby tej czy innej narodowości”, przekonywał Kleina.

 

Senator Kazimierz Kleina
Foto: Marta Marchlewska-Wilczak, Kancelaria Senatu

 

Wtórował mu senator Marek Plura, który pytał: „Czy ustawa budżetowa bez poprawek, daje szansę państwu polskiemu na realizację ustawowych obowiązków i praw w zakresie nauki języka ojczystego w szkołach realizujących tę naukę dla uczniów z mniejszości narodowych, etnicznych i językowych, skoro kwota zabezpieczona na ten cel została pomniejszona o połowę?” Odpowiedzią na to pytanie było jednak ponowne odniesienie się do symetrii.

Brak tej symetrii, jak podkreślał senator PiS Grzegorz Bierecki leży w tym, że w budżecie federalnym – inaczej niż w budżecie polskim – nie ma żadnych środków na finansowanie nauczania w języku polskim. Dla partii rządzącej nieistotnym jest więc fakt, iż poszczególne landy w minionym roku wydały w sumie ok. 900 mln. zł na nauczanie języka polskiego w szkołach. Senator Kazimierz Michał Ujazdowski skwitował takie argumentowanie słowami:

 

„Pan przekracza oczekiwania posła Kowalskiego, że Republika Federalna Niemiec miałaby zmienić ustrój pod dyktando Prawa i Sprawiedliwości. Chodzi przecież o pieniądze podatnika niemieckiego i podatnika polskiego, o to porównanie”.

 

Po decyzji Senatu o przywróceniu finansowania nauki języków mniejszościowych w szkołach nad wszystkimi poprawkami teraz znowu będzie pracował Sejm. Czy tym razem posłowie pozostawią subwencję oświatową na dotychczasowym poziomie, okaże się na następnym posiedzeniu Sejmu.

 

RPO

Jeszcze przed posiedzeniem Senatu Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do premiera Mateusza Morawieckiego i marszałka Senatu Tomasza Grodzkiego ws. obniżenia subwencji na nauczanie języków mniejszości. W jego piśmie czytamy m.in.:

 

„Nie mogę zgodzić się na to, aby ograniczanie wydatków odbywało się kosztem społeczności lub grup, które i tak często doświadczają marginalizacji w różnych sferach życia społecznego czy kulturalnego, i do których wspierania instytucje państwowe są w sposób szczególny zobowiązane”.

 

I dalej RPO pisze: „Zgodnie z Konwencją ramową Rady Europy o ochronie mniejszości narodowych z 1995 r. Polska jest zobowiązana do wspierania i tworzenia warunków koniecznych do utrzymywania i rozwijania przez osoby należące do mniejszości narodowych ich kultury, jak również zachowania zasadniczych elementów ich tożsamości. Chodzi m.in. o uznanie prawa każdej osoby z mniejszości narodowej do nauki jej języka. Jakiekolwiek braki skutecznego egzekwowania tych uprawnień mogą świadczyć o naruszaniu przez Polskę zobowiązań Konwencji”.

Na regulacje międzynarodowe powołał się również przewodniczący Związku Niemieckich Stowarzyszeń  w Polsce Bernard Gaida w swoim piśmie do marszałka Senatu: „Nauczanie języka mniejszości wynika zarówno z krajowych aktów prawnych takich jak Ustawa o systemie oświaty, Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym z 2005 roku oraz związanych z nią rozporządzeń, jak również jest zobowiązaniem przyjętym dobrowolnie przez RP w 2009 roku w trakcie ratyfikacji Europejskiej Karty języków regionalnych lub mniejszościowych. (…)Wszystkie zalecenia Komitetu Ministrów Rady Europy na kolejnych etapach procesu monitorowania realizacji Karty wskazują nieustannie na fakt, że Rzeczpospolita Polska nadal nie realizuje wielu wynikających z niej zobowiązań w tym także dotyczących nauczania języków mniejszości. W przypadku języka niemieckiego nauczanie to jest w przeważającej części realizowane w formie dodatkowej nauki języka, w niewielkim stopniu zajęcia są prowadzone w dwóch językach a w ogóle nie istnieje trzecia forma nauczania, czyli w języku mniejszości narodowej. Natomiast Rzeczpospolita Polska zobowiązała się do stworzenia systemu oświaty w językach mniejszości narodowych na obszarach zamieszkania poszczególnych mniejszości narodowych i etnicznych. Fakty te świadczą o konieczności dalszego mozolnego rozwijania systemu szkolnictwa mniejszościowego, aby osiągnąć standardy istniejące w wielu krajach europejskich. Tymczasem decyzja o obniżeniu środków przeznaczonych w subwencji oświatowej na naukę języków mniejszości narodowych i etnicznych w sposób nieuchronny musi doprowadzić do dalszego obniżenia standardów edukacyjnych dla mniejszości narodowych”.

 

Rudolf Urban

Show More