Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim zorganizowało w czterech miejscowościach województwa debaty o ochronie języków mniejszościowych. Uczestnicy mieli możliwość dyskusji z ekspertem ds. praw mniejszości – prof. Grzegorzem Januszem z UMCS.
Znajomość zapisów oraz historii powstania Europejskiej Karty Języków Regionalnych lub Mniejszościowych jest w społeczeństwie niska, dlatego TSKN w roku jubileuszu 30-lecia Karty postanowiło przybliżyć ten międzynarodowy dokument. – Karta została stworzona jako jeden z pierwszych takich dokumentów. Nie była ona jednak adresowana do mniejszości, a bardziej skierowana ku ochronie języków, zarówno regionalnych, jak i mniejszościowych. Warto przypomnieć, że jest to rok 1988, kiedy pojawiła się pierwsza taka wersja Karty. Wtedy o ochronie mniejszości raczej się nie mówiło. Państwa bardziej były zainteresowane działaniami zmierzającymi do ochrony tożsamości, kultywowania tej tożsamości regionalnej, niż ochrony mniejszości – mówił podczas spotkań w Dębskiej Kuźni, Radłowie, Kolonowskiem i Popielowie prof. Grzegorz Janusz, kierownik Katedry Praw Człowieka Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
Foto: Manuela Leibig
Polska ratyfikowała Kartę w 2009 r. i zobowiązała się tym samym do realizacji konkretnych postanowień, ale nie wszystkich. To jest swego rodzaju znak szczególny Karty, jak podkreśla prof. Janusz: – Karta jest aktem, w którym państwa mogą w pewnym sensie dokonać wyboru tych uregulowań, które są dla nich najwygodniejsze. Karta ma 65 postanowień, ogólnych i szczegółowych. Z nich państwa muszą wybrać minimum 35, które zamierzają realizować. Niektóre państwa zastosowały więc ustalenia Karty bardzo szeroko i do realizacji wybrały więcej niż 35 postanowień, inne z kolei właściwie pozostały na poziomie minimum, starając się wybrać te regulacje, które są dla nich najmniej uciążliwe.
A jak wygląda realizacja postanowień w Polsce? Z punktu widzenia aktualnej sytuacji mniejszości niemieckiej, związanej ze zmniejszeniem liczby godzin nauczania języka niemieckiego jako języka mniejszości ocena wypada negatywnie, co potwierdza również prof. Grzegorz Janusz: – Gdybyśmy rozmawiali rok temu, powiedziałbym, że generalnie nie jest źle. Natomiast od 4 lutego bieżącego roku sytuacja się zmieniła. W tej chwili mamy zdecydowanie zróżnicowane traktowanie i wyraźną dyskryminację mniejszości niemieckiej.
Cykl spotkań został sfinansowany ze środków Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Konsulatu w Opolu oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego.
ml/ru
