Marcepan królewiecki – jeden z najbardziej typowych smakołyków wschodniopruskich – doczekał się w Polsce uznania. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi 2 grudnia 2020 r. wpisało go na Listę produktów tradycyjnych. Nie jest on jedynym naszym specjałem wpisanym na tę listę.
Kuchnia poszczególnych części Prus Wschodnich nie różniła się wiele od siebie – czytamy w uzasadnieniu wpisu. Większość dań spożywanych w Królewcu lub Elblągu można było spotkać także na Litwie Pruskiej czy na Mazurach. Kuchnia wschodniopruska opierała się na wysokiej jakości składnikach, w które obfitowała ta kraina, ale nie brakowało sklepów kolonialnych, w których można było nabywać produkty zamorskie. Jednym z takich produktów były migdały, na bazie których wytwarzano marcepan. Migdały zresztą obecne były na tutejszych stołach co najmniej od czasów krzyżackich. W późniejszym okresie gościły również na stołach biskupów warmińskich. Jednym z ich większych smakoszy był biskup Ignacy Krasicki, mieszkający w Lidzbarku Warmińskim.
Quelle: Ministerium für Landwirtschaft und ländliche Entwicklung
Migdały w Prusach Wschodnich były częstym komponentem różnych potraw i wypieków. Najważniejszym jednak specjałem, którego stanowił główny składnik, był marcepan. Przysmak ten znany był już w średniowieczu, przywędrował do Europy prawdopodobnie razem z najazdami tureckimi, chociaż Włosi i Węgrzy także przypisują sobie autorstwo receptury. Sposoby jego wytwarzania nieco się różniły w zależności od regionu. Marcepan królewiecki (Königsberger Marzipan) różnił się od innych sposobem obróbki, ponieważ zapiekano go w piecu. W stolicy prowincji – Królewcu – wytwarzano szczególny rodzaj marcepanu: migdałową masę pieczono tu w piecu. Do dziś zresztą odróżnia to marcepan królewiecki od innych. Taki sposób przygotowania marcepanu królewieckiego podał także m.in. Wilhelm Braemer w przepisie z ok. 1930 r. (Saul H., Familienrecepte aus Ostpreussen, Lipsk 2001) oraz w przepisie w książce kucharskiej z 1900 r. (Das ABC der Küche, Berlin 1900. Marcepan królewiecki może być nadziewany m.in. czekoladą, pistacjami, cytryną, owocami kandyzowanymi czy konfiturami owocowymi.
Obecnie na Warmię i Mazury wracają wschodniopruskie receptury. Coraz częściej można spotkać je w menu regionalnych restauracji czy cukierni oraz na stołach mieszkańców regionu, stanowiąc ponownie o tożsamości społeczności lokalnej.
Marcepan kólewiecki nie jest jedynym naszym specjałem wpisanym na Listę produktów tradycyjnych. Znajdują się na niej m.in. od 2018 r. niedźwiedziówka, lepiej znana pod nazwą „Bärenfang”, gofry pruskie, klopsy królewieckie i kartoflanka.
