Wochenblatt – Gazeta Niemców w Rzeczypospolitej Polskiej

Wochenblatt – Gazeta Niemców w Rzeczypospolitej Polskiej

Menedżer kultury mniejszości / Kulturmanager für Minderheiten

Uniwersytet Opolski i TSKN wspólnie postanowiły uruchomić kierunek studiów „kulturoznawstwo mniejszości”.

Począwszy od przyszłego roku akademickiego Uniwersytet Opolski będzie kształcił kulturoznawców mniejszości narodowych. Studenci będą mogli odbywać praktyki w stowarzyszeniach mniejszości niemieckiej.

 

Od października 2017 roku studenci z Opola będą mieli możliwość kształcenia w dziedzinie kulturoznawstwa mniejszości. Poinformowały o tym 11 kwietnia na specjalnie zorganizowanej konferencji prasowej władze Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim i Uniwersytetu Opolskiego. Obie instytucje podpisały umowę o współpracy. TSKN będzie zapewniał promocję kierunku i jednocześnie zobowiązuje się zagwarantować studentom miejsca na praktykach w poszczególnych towarzystwach MN.

 

– Bardzo ważne jest, by połączyć teorię z praktyką, a co jest w tej kwestii bardziej oczywiste od odbycia stażu w mniejszości niemieckiej. W Opolu jest tyle towarzystw mniejszości, co nigdzie indziej w Polsce – mówi Rafał Bartek. Nowy kierunek oznacza dla szefa TSKN Rafała Bartka spełnienie wielkiego marzenia.

 

Pomysł

 

– Zawsze byłem zwolennikiem utworzenia takiego kierunku studiów, zwłaszcza tutaj, w Opolu – mówi Bartek. – Z moich doświadczeń wynika, że jako mniejszość wciąż musimy się tłumaczyć – dlaczego pielęgnujemy własną kulturę, czym się zajmujemy. Często natrafiamy na ogromną niewiedzę, na przykład w polskich mediach publicznych, ale także prywatnych.

 

Utworzenie nowego kierunku studiów ma ten stan rzeczy zmienić. Rafał Bartek tak objaśnia cały pomysł: – Chcemy przekazywać wiedzę o mniejszościach narodowych w Polsce. W tym celu zamierzamy ściągać do Opola z całej Polski ekspertów ds. mniejszości, aby prowadzili wykłady.

 

W programie merytorycznym studiów oprócz zagadnień związanych z mediacją kulturową znajdzie się nauczanie języków – poza niemieckim także czeskiego.

 

Szanse na rynku pracy

 

Zdaniem Bartka nowy kierunek studiów daje mniejszości niemieckiej możliwość zaakcentowania swoich szczególnych kompetencji: – Wielu z nas wychowało się w dwóch kulturach, często mówią bardzo dobrze po niemiecku. Nareszcie w uznaniu tych kompetencji będzie dyplom.

 

Bartek podkreśla, że oferta kierunku jest skierowana do wszystkich zainteresowanych studentów, a nie tylko do studentów z mniejszości niemieckiej. Nauczanie języka będzie stanowiło integralną część programu studiów, a oprócz języka niemieckiego nauczany będzie także język czeski. Przyszłe miejsca pracy Bartek widzi w organizacjach mniejszości oraz w samorządach: – Jest to duża szansa zarówno dla młodych ludzi, jak i dla mniejszości, które dzięki temu będą mogły liczyć na napływ kompetentnych specjalistów.

 

Opole pionierem

 

Bartek podkreśla, że dzięki nowemu kierunkowi studiów Uniwersytet Opolski zajmie pozycję pioniera: – Istnieje wydział Łemków w Krakowie, w Gdańsku jest kaszubistyka, są wydziały zajmujące się różnymi językami obcymi, ale jak dotąd nie było kierunku oferującego dogłębne studia studentom, którzy chcą podjąć pracę w obszarze kultury czy administracji mniejszości.

 

Także zdaniem prof. Joanny Czaplińskiej z Wydziału Filologii UO już dawno należało powziąć ten krok: – Nasi studenci zmieniają się. Coraz częściej szukają praktycznego kierunku kształcenia akademickiego, który zapewni im dobre szanse na rynku pracy. Dotyczy to też pracy w środowiskach mniejszości. Cieszymy się, że jesteśmy pionierami w tej dziedzinie.

 

25 kwietnia Wydział Filologii UO zaprezentuje nowy tok studiów uczniom szkół średnich z okazji Dnia Otwartych Drzwi. Następnie odbędą się warsztaty, w ramach których uczniowie dowiedzą się między innymi, jak zorganizować imprezę kulturalną dla mniejszości.

 

Marie Baumgarten

 

***

 

An der Universität Oppeln werden ab dem kommenden Studienjahr Kulturwissenschaftler für nationale Minderheiten ausgebildet. In den Vereinen der Deutschen Minderheit können die Studenten Praktika absolvieren.

 

Ab Oktober 2017 können Studenten in Oppeln zu Kulturwissenschaftlern für nationale Minderheiten ausgebildet werden. Dies teilten die Sozialkulturelle Gesellschaft der Deutschen im Oppelner Schlesien (SKGD) und die Universität Oppeln am 11. April in einer Pressekonferenz mit. Beide sind vertraglich  eine Zusammenarbeit eingegangen. Die SKGD wird für die Fachrichtung werben und verpflichtet sich dazu, den Studenten Praktikumsplätze in den Gesellschaften der deutschen Minderheit zu garantieren. 90 Stunden Praktikum sieht das Studium vor. „Die Theorie mit der Praxis zu verbinden ist sehr wichtig. Was liegt da näher als ein Praktikum bei der Deutschen Minderheit. In Oppeln gibt es so viele Minderheitengesellschaften wie sonst nirgendwo in Polen“, sagt Rafał Bartek. Für den SKGD-Chef ist mit der neuen Fachrichtung ein großer Wunsch in Erfüllung gegangen.

 

Die Idee

 

„Ich war immer ein Befürworter einer solchen Fachrichtung gerade hier in Oppeln“, sagt Bartek. „Ich habe die Erfahrung gemacht, dass wir uns als Minderheit immer wieder erklären müssen: Warum pflegen wir eine eigene Kultur, womit beschäftigen wir uns? Wir stoßen häufig auf großes Unwissen, beispielsweise in den öffentlichen, aber auch privaten polnischen Medien.“

 

Mit der neuen Fachrichtung soll sich das ändern. Fach-Koordinatorin Katarzyna Łeńska-Bąk von der Oppelner Philologie erklärt die Idee: „Unseren Absolventen vermitteln wir fundiertes Wissen über die Kulturlandschaft in Polen sowie über Minderheiten und deren Institutionen in der Region Schlesien. Am Ende des Studiums sollen die künftigen Kulturmanager in der Lage sein, Kulturprojekte zu organisieren, die auf die Minderheiten zugeschnitten sind.“ Im Studium werden Grundlagen einer klassischen humanistischen Bildung angestrebt, erläutert Łeńska-Bąk, also  Sozialwissenschaft, Wirtschaft und Recht. Daneben werde Sprachunterricht ein fester Bestandteil sein, dazu gehöre außer deutsch auch tschechisch. Realia deutschsprachiger Länder seien ebenfalls Teil des Programms. „Unsere Studenten können auch sogenannte Experten-Vorlesungen besuchen“, so Łeńska-Bąk. „Dafür laden wir Minderheiten-Experten aus ganz Polen ein. Geplant sind drei Treffen pro Semester.“

 

 

Dr. hab. Katarzyna Łeńska-Bąk, prodziekan ds. nauki wydziału filologicznego UO tłumaczy pomysł: – Naszym absolwentom przekażemy ugruntowaną wiedzę o dziedzictwie kulturowym w Polsce oraz mniejszościach i ich instytucjach na Śląsku. Na końcu studiów przyszli menadżerowie kultur mniejszościowych mają potrafić zorganizować projekty kulturalne dostosowane do potrzeb mniejszości. Program specjalności łączy elementy  z  obszaru  nauk  humanistycznych, tłumaczy Łeńska-Bąk, a więc nauk  społecznych, ekonomicznych i prawnych. Ponadto ważnym elementem będzie nauka języków, do których należy niemiecki i czeski. Także realioznawstwo krajów niemieckojęzycznego kręgu kulturowego będzie częścią programu nauczania. – Nasi studenci otrzymają również możliwość skorzystania z tzw. wykładów eksperckich – twierdzi Łeńska-Bąk. – Na te wykłady będziemy zapraszać specjalistów od spraw mniejszości z całej Polski. Planujemy trzy takie spotkania w semestrze.

 

Chancen auf dem Arbeitsmarkt

 

Für die deutsche Minderheit in Polen sei die Fachrichtung eine Möglichkeit, ihre besondere Kompetenz hervorzuheben, sagt  Rafał Bartek: „Viele von uns sind in zwei Kulturen aufgewachsen, sprechen oft sehr gut Deutsch. Endlich gibt es für diese Kompetenz ein Diplom.“ Gleichzeitig betont Bartek, dass sich die Fachrichtung aber an alle interessierten Studenten richte, nicht nur an die der Minderheiten. Zukünftige Arbeitsplätze sieht der SKGD-Chef in den Organisationen der Minderheiten und den Selbstverwaltungen. „Es ist eine große Chance für die jungen Menschen, aber auch für die Minderheiten, weil sie auf kompetente Fachkräfte bauen können.“

 

Oppeln ist Vorreiter

 

Mit der neuen Fachrichtung nehme die Universität Oppeln eine Vorreiterstellung ein, betont Bartek: „Es gibt die Fakultät der Lemken in Krakau, es gibt die Kaschubistik in Danzig, es gibt Fakultäten für verschiedene Fremdsprachen, aber eine tiefgehende Fachrichtung für Studenten, die im kulturellen Bereich oder in der Verwaltung der Minderheiten tätig sein wollen, fehlt.“

 

Auch für Professor Joanna Czaplińska, Dekan der Oppelner Philologie war dieser Schritt längst überfällig: „Unsere Studenten verändern sich. Sie suchen immer öfter eine praktisch ausgerichtete akademische Ausbildung, mit der sie gute Chancen auf dem Arbeitsmarkt haben. Das betrifft auch die Arbeit mit nationalen Minderheiten. Wir freuen uns, dass wir dafür die Vorreiter sind.“

 

Am 25. April stellt die Philologische Fakultät den neuen Studiengang zum Tag der offenen Tür  Schülern der Mittelstufe vor. In einem anschließenden Workshop lernen sie unter anderem, wie man eine Kulturveranstaltung für Minderheiten auf die Beine stellt.

 

 

Show More