To, że region wokół Wałbrzycha skrywa jeszcze mnóstwo artefaktów z czasów niemieckich, nie jest wielką tajemnicą. Kolejny przykład na to dostarczono niedawno, gdy grupa pasjonatów uratowała starą tablicę nagrobną.
Foto: Straż Miejska Wałbrzych
Tablicę znaleziono w połowie stycznia przy wałbrzyskiej ulicy Wysockiego. Należała do urodzonego w 1874 i zmarłego w 1943 roku Hermanna Gerlacha. Był mistrzem fryzjerskim z okolic Wałbrzycha i osobą poważaną, co zaznaczono również na nagrobku. Nie wiadomo, jak płyta znalazła się przy jednej z głównych dróg. Proboszcz parafii ewangelicko-augsburskiej Waldemar Szczugieł sugeruje, iż tablica mogła mieć wcześniej inne przeznaczenie, a po tym jak odkryto, do czego naprawdę służyła, została porzucona. Teoria ta wpisuje się w przypadki, kiedy to niejednokrotnie prywatni właściciele posesji przy remontach odkrywali, że do budowy ich posadzek czy chodników niegdyś wykorzystywano niemieckie płyty nagrobne. Był to proceder nierzadki na powojennym Śląsku. Być może taki los spotkał nagrobek Hermanna Gerlacha, a jej odkrywca przestraszył się znaleziska.
Tablica z nagrobka została odkryta przez pasjonatów historii, którzy postanowili znaleźć dla niej godne miejsce. Początkowo tablicę chciano umieścić na jednym z pozostałych w Wałbrzychu cmentarzy ewangelickich, lecz w końcu stwierdzono, że lepszym miejscem będzie lapidarium, którego jednak w Wałbrzychu brak. Ostatecznie postanowiono, że tablica zostanie umieszczona w oddalonych o nieco ponad 6 kilometrów Dziećmorowicach. Dla zarządcy tamtejszego lapidarium sprawa przyjęcia nagrobka była nie tylko kwestią historycznego wyczucia, ale także narodowościowej solidarności: – Jeśli chcemy, by nasze groby na Kresach były szanowane, musimy robić to samo u siebie ze starymi nagrobkami niemieckimi – mówi Wacław Paterek, zarządca cmentarza w Dziećmorowicach.
Tablica mistrza fryzjerstwa zostanie umieszczona wraz z pozostałymi nagrobkami ze starego cmentarza z tej małej miejscowości. Jej losy przed trafieniem na skraj drogi pozostaną prawdopodobnie tajemnicą.
Łukasz Biły
