Wochenblatt – Gazeta Niemców w Rzeczypospolitej Polskiej

Wochenblatt – Gazeta Niemców w Rzeczypospolitej Polskiej

Aus Deutschland nach Schlesien? Na Klar!

Mit dem Erzieher Maurice Przystawik, der aus Halberstadt vor zwei Jahren zum Pro Liberis Silesiae-Schul- und Kindergartenverband in Raschau (Raszowa) kam, sprach Manuela Leibig.

 

Maurice ist aus Deutschland nach Schlesien gekommen und hier sehr glücklich. Foto: Manuela Leibig

 

wersja polska ponizej

 

Maurice, wie kam es dazu, dass Sie nach Polen, und konkret nach Raschau kamen?

Während meiner Ausbildung zum Erzieher waren sechs Wochen Praktikum vorgesehen, und ich bekam die Möglichkeit, dieses Praktikum beim Verein Pro Liberis Silesia in Raschau zu machen. Und nach der Zeit, die ich hier verbracht habe, hat es mir so gut gefallen, dass ich den Verein weiter unterstützen wollte.

 

 

Was hat Sie während der sechs Wochen so sehr beeindruckt, dass sie wiederkommen wollten?

Die Art, wie der Verein für die Kinder etwas gestaltet. Die Kinder haben Vorrang, die Kinder werden gefördert in allen Richtungen, egal ob Sprache, Kunst, Musik… Alles mögliche halt. Es wird den Kindern wirklich die Welt zu Füßen offengelegt, sie werden vorbereitet auf eine gute Welt. Der Verein möchte den Kindern auch zeigen, es ist egal wo man herkommt, ob aus Deutschland, aus Polen oder sonst wo, jeder ist willkommen.

 

 

Das heißt, Sie sind mal eben kurz nach Deutschland zurück zum Abschluss der Schule, und dann gleich danach wieder nach Raschau?                       

Genau, ich habe meine Ausbildung zum Erzieher zu Ende gemacht, die Prüfungen geschrieben, und bin nach Raschau zurück. Erstmal war ich hier als Freiwilliger für 18 Monate, und seit ein paar Monaten arbeite ich als Angestellter.

 

 

Haben Sie Wurzeln oder Familie hier in Schlesien oder in Polen?

Ja, nicht in Schlesien, aber in den Masuren. Meine Großeltern kommen ursprünglich aus Ostpreußen. . Also sie mussten nach dem Krieg noch ein paar Jahre in Polen leben, aber sie wurden in der neuen Umgebung nicht akzeptiert, sie durften kein Deutsch sprechen, alles hat sich für sie verändert, sie wurden auch von den Behörden schikaniert und ausspioniert. Meine Großeltern haben beschlossen, dass sie doch lieber in die Bundesrepublik Deutschland ziehen möchten. Das ging nicht so leicht, da meine Oma einen Onkel hatte, der für die damalige Volksrepublik Polen war, und hat ungefähr fünf oder sechs Jahre, wenn ich mich richtig erinnere, sie in der Volksrepublik festgehalten, sie durften nicht ausreisen. Dann hat es endlich geklappt. Mein Leben war also, mit dem was meinen Großeltern widerfahren ist, schon immer ein bisschen mit Polen und der Deutschen Minderheit hier verbunden

 

 

Maurice, was gefällt Ihnen hier in Schlesien?

Die Kultur. Gerade Schlesien hat seine eigene Kultur, die Landschaft, die Menschen und die Gastfreundschaft natürlich, die – so mein Eindruck – jeder hier ausstreut, wenn man zu Besuch ist.

 

 

Waren Sie öfters zu Besuch in Polen?

Ja, aber leider nicht so oft. Wir waren mit der Familie ehe an der Grenze von Deutschland, also schon in Polen, fast alle zwei Jahre.

 

 

Wie war denn die Reaktion der Familie, als Sie gesagt haben, ich gehe jetzt nach Polen?

Es war gemischt. Es war natürlich die Freude groß, gerade bei den Großeltern, als sie gehört haben, dass ich dahin will, in dieses Land, wo sie geboren wurden; aber natürlich auch Ängste, meine Eltern waren etwas besorgt, dass ich hier ganz allein in einem anderem Land sein werde, aber ich glaube neben den Ängsten haben sie sich auch für mich gefreut.

 

 

Und nach dem Praktikum kamen Sie begeistert nach Hause, und schwärmten von dem, was Sie hier erlebt haben, und dass sie gleich für 18 Monate nach Polen wollen. Wie hat hier die Familie reagiert?

Da war der Schock schon ein bisschen größer, gerade weil ich gerade fertig mit der Ausbildung war, und dann noch ein Freiwilliges Soziales Jahr machen, was natürlich leider nicht so gut bezahlt wird, wo man viel gute Arbeit leistet. Aber natürlich haben  meine Eltern auch die Chance dabei gesehen, was ich hier alles lernen kann, ich habe eine weitere Sprache gelernt, durch meine verschiedenen Aufgaben in dem Verein Pro Liberis Silesiae habe ich so viel Verantwortung übernehmen können und daran bin ich gewachsen. Hier vor Ort hatte ich auch die Möglichkeit, die Fortbildung zum Montessori-Pädagogen zu machen, die ja sehr wichtig ist für meine weitere Kariere, und diese habe ich erfolgreich abgeschlossen.

 

Gratuliere. Die Vereinsschulen von Pro Liberis arbeiten ja nicht wie jede andere Schulen, was sind ihre Aufgaben hier in Raschau?

 

Vielen Dank, über die bestandene Prüfung freue ich mich sehr. Das Stimmt. Ich unterstütze den Deutschunterricht und die Montessori Freiarbeit.

 

 

Was heißt das?

Ich gestalte als Muttersprachler den Deutschunterricht selbst, und andererseits bin ich bei den Deutschlehrern mit dabei, wo ich speziell auf einzelne Kinder eingehen kann.

 

 

Hießt das, dass es im Klassenraum zwei Lehrer gibt? Das würde sich sicherlich manch ein Lehrer wünschen. Was machen Sie da?

Ja, wir sind zu zweit. Wenn der Lehrer Gerade Gruppenarbeit anfängt,  kann ich zu den Gruppen gehen, und sagen „hmmm, da könnt ihr z.B. noch mal schauen“ oder ihnen andere Lösungsvorschläge geben, so wie Montessori das sagt, dass man den Kindern keine Lösung vorgeben soll, sondern verschiedene Lösungswege oder Anreize, wie man eine Lösung finden kann.  Andererseits sitze ich, sozusagen im Büro, und unterstütze die Projektideen, die der Verein für die Kinder der Region hat, hier konzentriere ich mich besonders auf das Theaterfestival, die Kinderspielstadt und den Gemeindewettbewerb „Ich kann deutsch singen“.

 

 

Sie haben es zur Arbeit nicht weit, denn Sie wohnen in der Schule. Was machen Sie in Ihrer Freizeit?

Natürlich das Land erkunden, ich war natürlich auf dem Sankt Annaberg, weiter in Oppeln, Krappitz, Gogolin, und in ein paar kleinen Dörfern hier in der Region. In der Woiwodschaft Schlesien Kattowitz war ich in Gleiwitz, Beuthen, und Hindenburg. Auch in Ustron, Ruda und natürlich in Breslau, der Hauptstadt Schlesiens bin ich gewesen. Außerdem habe ich an einem neuorganisierten Deutsch-Stammtisch in Groß Strehlitz teilgenommen, der privat organisiert wurde. Dabei habe ich neue Menschen aus der Region kennengelernt, die deutsch sprechen.

 

 

Sie sind ganz schön viel Unterwegs, wie oft fahren Sie denn nach Halberstadt und besuchen Ihre Familie?

Ich glaube letztes Jahr war ich ganze drei Mal (lacht), aber dieses Jahr war es schon ein bisschen mehr dort, ich glaube alle zwei Monate, auch wenn es nur für ein-zwei Tage war. In den Sommerferien fahre ich dann für einige Wochen nach Hause.

 

 

Wie sie geschildert haben, vieles von Schlesien haben sie schon gesehen, planen Sie nun die Koffer zu packen, oder bleiben Sie doch noch eine Weile hier?

Eigentlich möchte ich noch sehr lange bleiben, weil mir die Arbeit so viel Freude bereitet. In meiner Arbeit hier bei der Vereinsschule sehe ich Erfolge, dass man nicht nur die deutsche Sprache  hier in der Region fördern kann, sondern auch zeigen kann, dass Deutsche und Polen, nicht so unterschiedlich sind, wie man eigentlich denkt, dass wir als Europäer zusammenhalten müssen.

 

 

Z Niemiec na Śląsk? No jasne!

Z wychowawcą Maurice’em Przystawikiem, który przed dwoma laty przyjechał z Halberstadt do Zespołu Szkolno-Przedszkolnego stowarzyszenia Pro Liberis Silesiae w Raszowej (Raschau), rozmawia Manuela Leibig.

 

 

Maurice, jak doszło do tego, że trafił Pan do Polski, a konkretnie do Raszowej?

W czasie gdy kształciłem się na wychowawcę, program przewidywał sześciotygodniową praktykę, którą miałem możliwość odbyć w stowarzyszeniu Pro Liberis Silesia w Raszowej. I tak mi się tu spodobało, że po okresie, który tu spędziłem, postanowiłem nadal wspierać stowarzyszenie.

 

 

Co podczas tych sześciu tygodni wywarło na Panu takie wrażenie, że postanowił Pan wrócić?

Sposób, w jaki stowarzyszenie robi różne rzeczy z myślą o dzieciach. Dzieci mają pierwszeństwo, są wspierane we wszystkich kierunkach – w dziedzinie języka, sztuki, muzyki… Po prostu we wszystkim. Tu naprawdę kładzie się świat u stóp dzieci, są przygotowywane na dobry świat. Stowarzyszenie pragnie też dzieciom pokazać, że niezależnie od tego, skąd kto pochodzi – z Niemiec, Polski czy skądkolwiek indziej – każdy jest mile widziany.

 

 

Czy to oznacza, że pojechał Pan dosłownie na chwilę do Niemiec na zakończenie szkoły, a potem od razu wrócił do Raszowej?

Właśnie tak było, zakończyłem kształcenie się na wychowawcę, napisałem egzaminy i wróciłem do Raszowej. Najpierw byłem tu jako wolontariusz przez 18 miesięcy, a od kilku miesięcy jestem zatrudniony jako etatowy pracownik.

 

 

Czy ma Pan korzenie lub rodzinę tu na Śląsku albo w Polsce?

Tak, tyle że nie na Śląsku, ale na Mazurach. Moi dziadkowie pochodzą z Prus Wschodnich. Po wojnie musieli przez kilka lat mieszkać w Polsce, ale nie byli akceptowani w nowym środowisku, nie mogli mówić po niemiecku, wszystko się dla nich zmieniło, byli też szykanowani i szpiegowani przez władze. Ostatecznie więc stwierdzili, że woleliby jednak przenieść się do Republiki Federalnej Niemiec. Nie było to łatwe, bo moja babcia miała stryja, który był za PRL-em i o ile dobrze pamiętam, udawało mu się ich zatrzymać w Polsce Ludowej jeszcze przez pięć czy sześć lat, nie mogli wyjechać. Potem wreszcie się udało. Biorąc więc pod uwagę to, co się przytrafiło moim dziadkom, można powiedzieć, że moje życie zawsze było odrobinę związane z Polską i tutejszą mniejszością niemiecką.

 

 

Co się Panu podoba na Śląsku?

Kultura. Zwłaszcza Śląsk ma własną kulturę, podobają mi się tutejsze krajobrazy oraz oczywiście to, że tutejsi ludzie, gdy się ich odwiedzi, wręcz emanują gościnnością.

 

 

Czy bywał Pan wcześniej w Polsce?

Tak, choć niestety nie za często. Bywaliśmy z rodziną przy granicy z Niemcami, ale już po polskiej stronie, prawie co dwa lata.

 

 

A jak zareagowała rodzina, gdy powiedział Pan, że pojedzie do Polski?

Reakcje były mieszane. Oczywiście była wielka radość, zwłaszcza ze strony dziadków, gdy usłyszeli, że chcę pojechać do kraju, w którym się urodzili, ale były też oczywiście obawy; moi rodzice trochę się martwili, że będę tu całkiem sam w innym kraju, jednak myślę, że nie tylko mieli obawy, lecz także cieszyli się wraz ze mną.

 

 

A po praktyce przyjechał Pan zachwycony do domu i zaczął entuzjastycznie opowiadać o tym, co tu przeżył, i że chce Pan wrócić aż na 18 miesięcy do Polski. Jak w tym przypadku zareagowała rodzina?

To już był nieco większy szok, zwłaszcza że akurat skończyłem naukę zawodu, a teraz miałbym odbyć jeszcze półtora roku wolontariatu, za co niestety nie dostaje się dobrej zapłaty, mimo że się robi sporo dobrej roboty. Ale oczywiście moi rodzice widzieli w tym także szansę, że będę mógł się tu wiele nauczyć. I tak się też stało, bo poznałem kolejny język, a dzięki różnym obowiązkom, jakie wykonywałem w stowarzyszeniu Pro Liberis Silesiae, nauczyłem się realizować odpowiedzialne zadania, co miało dodatni wpływ na mój rozwój. Tu miałem też możliwość rozszerzenia swoich kompetencji o pedagogikę metody Montessori, która jest bardzo ważna z punktu widzenia mojej dalszej drogi zawodowej, i udało mi się pomyślnie ukończyć stosowny kurs.

 

 

Gratuluję. Jak wiemy, szkoły prowadzone przez stowarzyszenie Pro Liberis Silesiae działają na nieco innych zasadach niż inne szkoły. Jakie są Pana obowiązki w Raszowej?

Dziękuję bardzo, bardzo się cieszę, że zdałem egzamin. Co się tyczy moich obowiązków, to wspieram nauczanie języka niemieckiego w ramach wolnych zajęć prowadzonych według metody Montessori.

 

 

Co to oznacza?

Jako native speaker samodzielnie prowadzę lekcje języka niemieckiego, a z drugiej strony towarzyszę nauczycielom tego języka i w szczególności mam kontakt z poszczególnymi dziećmi.

 

 

Czy to oznacza, że w klasie jest dwóch nauczycieli? Zapewne niejeden nauczyciel by sobie tego życzył. Co w takim układzie Pan robi?

Tak, jesteśmy we dwójkę. Kiedy nauczyciel zaczyna akurat pracę w grupach, mogę podchodzić do grup i np. sugerować, żeby dzieci zwróciły na coś uwagę albo dawać im inne propozycje rozwiązań, czyli tak, jak mówi metoda Montessori – żeby nie mówić dzieciom, jakie rozwiązanie mają wybrać, a jedynie sugerować różne możliwości czy też dawać zachęty co do sposobów znajdowania rozwiązań. Z drugiej strony siedzę, że tak powiem, w biurze i wspomagam realizację pomysłów na projekty, które wdraża stowarzyszenie z myślą o dzieciach z regionu. Jeśli o to chodzi, to skupiam się zwłaszcza na Festiwalu Teatralnym, MiniMieście oraz konkursie gminnym „Śpiewam po niemiecku”.

 

 

Do pracy nie ma Pan daleko, bo mieszka Pan w budynku szkoły. Co robi Pan w czasie wolnym?

Oczywiście zwiedzam kraj. Byłem na Górze św. Anny, w Opolu, Krapkowicach, Gogolinie i paru wioskach tu w regionie, a w województwie śląskim – w Katowicach, Gliwicach, Bytomiu i Zabrzu. Byłem też w Ustroniu, Rudzie Śląskiej i oczywiście we Wrocławiu, stolicy Dolnego Śląska. Poza tym uczestniczyłem w nowo zorganizowanym cyklu spotkań dla miłośników języka niemieckiego, który odbył się w Strzelcach Opolskich z inicjatywy osób prywatnych, dzięki czemu poznałem nowych ludzi z regionu mówiących po niemiecku.

 

 

Sporo Pan podróżuje. A jak często jeździ Pan do Halberstadt i odwiedza swoją rodzinę?

W zeszłym roku byłem, zdaje się, aż trzy razy (śmieje się), ale w tym roku już częściej, średnio raz na dwa miesiące, chociaż za każdym razem tylko na jeden, dwa dni. Za to w czasie wakacji pojadę do domu na kilka tygodni.

 

 

Jak Pan objaśnił, wiele już Pan zobaczył na Śląsku. A co planuje Pan zrobić w najbliższej przyszłości – spakować walizki czy jednak pozostać tu jeszcze przez jakiś czas?

Tak naprawdę to chciałbym tu zostać jeszcze bardzo długo, bo praca, którą tu wykonuję, sprawia mi mnóstwo radości. W swojej pracy w tutejszej szkole widzę sukcesy polegające nie tylko na propagowaniu języka niemieckiego w regionie, lecz także na możliwości pokazania, że Polacy i Niemcy nie aż tak bardzo się od siebie różnią, jak wiele osób sądzi, oraz że jako Europejczycy powinniśmy trzymać się razem.

 

 

 

Show More