Wochenblatt – Gazeta Niemców w Rzeczypospolitej Polskiej

Wochenblatt – Gazeta Niemców w Rzeczypospolitej Polskiej

Das Boberhaus

In der ul. Polna 1 in Löwenberg befinden sich bescheidene Überreste eines Gebäudes, das einst ein Aushängeschild dieser niederschlesischen Stadt war: das Boberhaus. Die Anfang des 20. Jahrhunderts erbaute Villa wurde von Hans Poelzig entworfen, der nach Löwenberg kam, um ein Projekt für den Wiederaufbau des örtlichen Rathauses im Gotik-Renaissance-Stil vorzubereiten.

 

Von der Planung bis zum Abschluss der Bauarbeiten verging nur ein Jahr – und 1910 war das Boberhaus fertig.
Foto: www.zapomnianedziedzictwo.pl

 

Mit dem Umbau des Rathauses wurde Poelzig in weniger als drei Jahren fertig. Nach Löwenberg kam er nämlich im Jahr 1902 und bereits 1905 waren die Arbeiten abgeschlossen. Poelzigs Tun dürfte zwei reiche Apotheker, das Ehepaar Zwirner, dazu inspiriert haben, ihren Traum von einer eigenen Villa zu verwirklichen, denn die beiden beauftragten den bekannten Architekten mit dem Entwurf. Auch dieses Mal war das Arbeitstempo hoch: Von der Planung bis zum Abschluss der Bauarbeiten verging nur ein Jahr – und 1910 war das Boberhaus fertig.

 

Motiv für Löwenberger Postkarten

„Das Ergebnis: An der damaligen Hirschberger Straße 10 (heute Ulica Polna) entstand ein herrliches sechsstöckiges Gebäude mit einer großen Terrasse und einem Zwei-Ebenen-Erdgeschoss, in dem eine Likörfabrik untergebracht werden sollte. Neben dem prachtvollen Bauwerk, das schnell zum Leitmotiv vieler Löwenberger Postkarten wurde, wurde ein Freizeitbereich mit Sportanlagen eröffnet. Die große Villa, ursprünglich Haus Zwirner (Landhaus Zwirner) genannt, war nicht nur das Wohnhaus ihrer Besitzer. Sie fungierte auch als Herberge und Pension“, schreibt Maciej Szczerepa unter www.zapomnianedziedzictwo.pl. Im Jahr 1914 wurde das Haus in eine Anstalt umgewandelt, die armen Jungen Obdach, Nahrung und Betreuung bot. Auch nach dem Tod des Apothekers Max Zwirner leitete seine Frau es mehrere Jahre lang allein. Später wurde das Boberhaus zum Sitz des „Löwenberger Arbeitslagers“, eines Hochschulzentrums für Studenten und die Arbeiterjugend. Im Boberhaus sollten sich junge Menschen nunmehr durch Sport, Musik, Gesang, Theater sowie der Teilnahme an Workshops und Vorträgen weiterentwickeln können.

 

Getroffen und versenkt

„Leider führten die wirtschaftlichen und politischen Umstände in Deutschland Anfang der 1930er Jahre zum langsamen Niedergang dieses interessanten Bildungsvorhabens. Nach der Machtübernahme Adolf Hitlers (1933) begann sich die Hitlerjugend für die Anlage zu interessieren. Zu Beginn der zweiten Hälfte der 30er Jahre übernahm die NS-Organisation das Haus am Bober und machte der Bildungsstätte ein Ende, indem sie diese in eine Jugendherberge verwandelte, die bis 1942 in Betrieb blieb“, schreibt Maciej Szczerepa. Während des Krieges gab es im Haus am Biber ein Militärlazarett, zudem wohnten dort auch Zwangsarbeiter aus Frankreich und den Niederlanden. Kurz vor Kriegsende wurde es von einem sowjetischen Artilleriegeschoss getroffen. Dieses Geschehen dürfte sein Schicksal womöglich besiegelt haben, denn der Schaden wurde nie behoben. Das Ende des Krieges markierte dann auch den Beginn eines kompletten Verfalls des alten Zwirner-Stolzes. Nach dem Krieg wurde das Boberhaus abgerissen.

 

 

Masz propozycje na kolejne artykuły na stronę www.zapomnianedziedzictwo.pl na temat zapomnianych miejsc z województw śląskiego, opolskiego i dolnośląskiego? Interesujesz się historią Śląska i chcesz nawiązać z nami współpracę? Napisz do nas e-maila: sandra.mazur@haus.pl.

„Zapomniane dziedzictwo” to projektu Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej. Więcej na www.zapomnianedziedzictwo.pl

„Vergessenes Erbe” ist ein Projekt des Hauses der Deutsch-Polnischen Zusammenarbeit. Mehr dazu unter www.zapomnianedziedzictwo.pl/de

 

 

 


 

Lwówek Śląski: Willa aptekarzy Zwirnerów

Bobrowy Dom

Przy ul. Polnej 1 w Lwówku Śląskim znajdują się skromne pozostałości budynku, który kiedyś był wizytówką tego dolnośląskiego miasta: Bobrowego Domu. Zbudowana na początku XX wieku willa została zaprojektowana przez Hansa Poelziga, który do Lwówka przyjechał, żeby przygotować projekt przebudowy miejscowego gotycko-renesansowego ratusza.

 

Od projektu do zakończenia prac budowlanych upłynął zaledwie rok i w 1910 Bobrowy Dom był gotowy.
Foto: www.zapomnianedziedzictwo.pl

 

 

Poelzig z przebudową ratusza uwinął się w niespełna trzy lata. Do Lwówka przyjechał bowiem w 1902 roku, a już w 1905 roku prace zostały ukończone. Poczynania Poelziga zainspirowały być może bogatych aptekarzy, małżeństwo Zwirnerów do realizacji marzenia o własnej willi, której zaprojektowanie zlecili znanemu architektowi. Tempo prac i tym razem było szybkie: Od projektu do zakończenia prac budowlanych upłynął zaledwie rok i w 1910 rok Bobrowy Dom był gotowy.

 

Motyw lwóweckich pocztówek

„W efekcie – przy ówczesnej ulicy Hirschberger Strasse 10 (obecnie ulica Polna) – powstał wspaniały sześciopiętrowy budynek z dużym tarasem oraz dwukondygnacyjnym przyziemiem, w którym miała się mieścić wytwórnia likieru. Obok okazałego budynku, który szybko stał się motywem przewodnim wielu lwóweckich pocztówek, oddano do użytku część rekreacyjną z zapleczem sportowym. Wielka willa, zwana początkowo Haus Zwirner (Landhaus Zwirner), była nie tylko domem mieszkalnym jego właścicieli. Odgrywała też rolę schroniska i pensjonatu” – pisze na stronie www.zapomnianedziedzictwo.pl Maciej Szczerepa. W 1914 roku dom przekształcono w zakład, który zapewniał ubogim chłopcom dach nad głową, wyżywienie i opiekę. Po śmierci aptekarza Maxa Zwirnera jego żona prowadziła go przez kilka lat sama. Potem Bobrowy Dom stał się siedzibą Lwóweckiego Obozu Pracy, ośrodka akademickiego dla studentów i młodzieży robotniczej. W Bobrowym Domu młodzi ludzie mieli się rozwijać poprzez sport, muzykę, śpiew, teatr, udział w warsztatach i prelekcjach.

 

Trafiony, zatopiony

„Niestety, sytuacja gospodarcza i polityczna w Niemczech na początku lat 30. ubiegłego wieku spowodowała powolny upadek tego ciekawego przedsięwzięcia edukacyjnego. Po przejęciu władzy w Niemczech przez Adolfa Hitlera (1933) obiektem zaczęła się interesować organizacja Hitlerjugend. Na początku drugiej połowy lat 30. XX wieku przejęła ona Dom nad Bobrem, niszcząc ten ośrodek edukacyjny i przekształcając go w schronisko młodzieżowe, które działało do 1942 roku” – pisze Maciej Szczerepa. Podczas wojny w Bobrowym Domu działał wojskowy lazaret, mieszkali tu też robotnicy przymusowi z Francji i Holandii. W czasie wojny został trafiony sowieckim pociskiem artyleryjskim. Ten epizod przesądzi być może o jego losie, bo szkód nigdy nie naprawiono. A koniec wojny oznaczał również początek totalnej dewastacji dawnej dumy Zwirnerów. Po wojnie Bobrowy Dom został rozebrany.

 

Anna Durecka

 

Show More