Wochenblatt – Gazeta Niemców w Rzeczypospolitej Polskiej

Wochenblatt – Gazeta Niemców w Rzeczypospolitej Polskiej

Odszukiwanie skrawków historii

 

W Rożnowie (gm. Wołczyn) odbyło się uroczyste odsłonięcie obelisku poświęconego ofiarom I i II wojny światowej. Inicjatywę rady sołeckiej wsparły: Fundacja Orlen, LGD Dolina Stobrawy z Kluczborka i władze samorządowe gminy Wołczyn. Poświęcenia monumentu dokonał proboszcz parafii w Skałągach ksiądz Ryszard Zieliński.

 

 

Uroczystość odsłonięcia pomnika była ze względu na pandemię skromniejsza, niż planowano.
Foto: WD

 

 

– Istotna jest pamięć o tych, których nie znaliśmy, a poświęcili swoje życie – powiedział m.in. Jan Leszek Wiącek, burmistrz Wołczyna. – O historii trzeba pamiętać. Dziękuję, że troszczycie się o swoją małą ojczyznę poprzez odszukiwanie skrawków historii, jakim jest ten pomnik, który stanął w miejscu poprzedniego upamiętnienia.

 

 

Odzyskane nazwiska i losy

Przed wojną w parku zwanym Rożnowem Górnym mieszkańcy przedwojennego Rosen ufundowali pomnik ofiarom I wojny światowej. – W tamtych czasach powstawały podobne miejsca upamiętnienia prawie w każdej miejscowości na Śląsku, tak było również u nas – opowiada Krystyna Mędel, rdzenna mieszkanka wsi. Po wojnie pomnik został zniszczony, główna płyta leżała w parku, zarośnięta chaszczami, a dwa boczne skrzydła zaginęły. Po latach dzięki zabiegom Krystyny Mędel udało się odtworzyć nazwiska. Pomógł jej nieżyjący już Gustaw Kalinka.

 

Na płycie umieszczono nazwiska mieszkańców Rożnowa, którzy zginęli podczas I wojny światowej, byli to: w 1914 – Johann Kubis, 1915 – Karl Mencel, Heinrich Piterek, Georg Malcherek, Albert Stachuletz, Alojz Widera, August Kaschner, Herman Kalusa, Karl Petzka, Wilhelm Müller, Johann Gubala, Karl Kluska.

Wiosną tego roku sołtyska Rożnowa Iwona Mendel wraz z radą sołecką podjęły się odbudowy pomnika. – Dzięki pani Krystynie odnaleźliśmy jego część i chcieliśmy wykorzystać ten kawałek monumentu w nowym upamiętnieniu, jednak nie nadawał się on do renowacji – opowiada sołtyska. – I tu na ratunek przyszła nam Fundacja Orlen z programem „Czuwamy! Pamiętamy!”. Złożyliśmy wniosek.

 

 

Wspólna sprawa

Program został stworzony po to, aby przywrócić i uczcić pamięć o bohaterach regionu. W jego ramach można było uzyskać fundusze na tworzenie i renowację miejsc pamięci, ze szczególnym uwzględnieniem tych, które zostały przez lata zapomniane i zaniedbane. – Włączyliśmy się do tego programu, który spadł nam jak z nieba – dodaje sołtyska. – Jednak jako grupa nieformalna nie mogliśmy w nim brać udziału. Pomógł nam burmistrz Wołczyna Jan Leszek Wiącek, który objął program patronatem. W napisaniu projektu wspomogła nas Joanna Staszków z Urzędu Miejskiego w Wołczynie. Dzięki temu otrzymaliśmy 7 tysięcy złotych na odbudowanie pomnika – wyjaśnia Iwona Mendel. Na fundamencie starego pomnika powstał nowy, odnaleziona płyta została zakopana pod pomnikiem. Na tablicy wyryty został napis „W hołdzie ofiarom I i II wojny światowej mieszkańcy Rożnowa”.

 

– Chcieliśmy również zadbać o teren wokół upamiętnienia – dodaje sołtyska. – Chodziło o wybudowanie alejki, wykostkowanie terenu, ustawienie ławeczek oraz posadzenie róż. Żeby doprowadzić prace do końca, mieszkańcy sołectwa napisali projekt do Programu FIO na lata 2014–2020, finansowanego przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. Projekt został wsparty 2 tysiącami złotych.

 

 

Historia nie zaczęła się w 1945 roku

Jak mówi sołtyska Rożnowa, wiele osób nie zna dobrze historii swoich miejscowości. – Historia naszej wsi nie rozpoczęła się po 1945 roku – zwraca uwagę Iwona Mendel. – Tu mieszkali Ślązacy pochodzenia zarówno polskiego, jak i niemieckiego. Nie chcielibyśmy dyskryminować nikogo ze względu na narodowość. W tamtych czasach nikt nie szedł na wojnę z własnej woli. Później nastały czasy wypędzenia, a kto jak kto, ale nasi rodzice i dziadkowie dobrze znali to uczucie, kiedy wysiedlano ich z rodzinnego domu na Kresach.
Odnowienie pomnika jest kolejną inicjatywą mieszkańców – po zabezpieczeniu zabytkowej piramidy, gdzie pochowano potomków śląskich rodów, i „Lekcji pod piramidą”.

 

Ze względu na sytuację pandemiczną uroczystość miała nieco skromniejszy charakter, niż organizatorzy planowali wcześniej. Pomnik wykonali Mariusz Martyniak, Mieczysław Ziemnik, Tomasz Walczak, Czesław Puszkara, ścieżki i ławki, Wiesław Mendel i Lesław Mierzwiak. W pracach pomagali również mieszkańcy Rożnowa: Anna Rząca, Anna Pysak, Katarzyna Pyrsak, Danuta Kałuża, Edward Kałuża, Tomasz Semeres, Stefan Suchecki, Adrian Lech, Barbara Tracz.

 

Wojciech Dobrowolsk

Show More