Wymiana i tworzenie sieci kontaktów nad Dunajem

Pod koniec marca Dział Integracji i Mediów Instytutu Stosunków Kulturalnych z Zagranicą (ifa) ze Stuttgartu zorganizował kilkudniowe spotkanie regionalne dla swoich menedżerów kultury i redaktorów oddelegowanych do organizacji mniejszości niemieckiej w Polsce, Czechach i na Słowacji. W niektórych punktach programu spotkania w stolicy Słowacji Bratysławie (Preßburg) uczestniczyli także przedstawiciele instytucji goszczących – w tym „Wochenblatt.pl” i Związku Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce (VdG).

– Te spotkania są dla nas ważnym elementem wspierania transnarodowej wymiany i tworzenia sieci kontaktów – zarówno pomiędzy oddelegowanymi i poszczególnymi mniejszościami niemieckimi, jak i pomiędzy różnymi instytucjami przyjmującymi – wyjaśnia Karoline Gil, kierownik działu integracji i mediów w ifa. – Ponadto chcielibyśmy wraz z naszymi menedżerami kultury i redaktorami podsumować ich dotychczasowy rok oddelegowania i zaryzykować spojrzenie na najbliższe miesiące. W obliczu aktualnych wyzwań, na które trzeba odpowiedzieć, nie należy nie doceniać oddelegowania poza europejskie stolice – dodaje.

Spotkania regionalne w ramach programu oddelegowania ifa odbywają się co roku w innym mieście w Europie Wschodniej, ale zawsze mają jedną wspólną cechę: na miejscu jest aktywna mniejszość niemiecka. Dotyczy to również Bratysławy, gdzie swoją siedzibę ma Związek Karpatoniemiecki na Słowacji (KDV). – Bratysława jest niezwykle ciekawym miastem, właśnie dlatego, że leży tak blisko Austrii, Węgier i Czech. Ta bliskość granicy sprawia, że jest to miasto autentycznie budujące mosty w środku Europy – które ma również do zaoferowania bogatą i burzliwą historię – mówi Maximilian Rößler, menedżer ds. kultury ifa w KDV, podsumowując to, co jest wyjątkowe w Bratysławie.

Łączenie ludzi

Program ramowy spotkania w stolicy Słowacji obejmował różne szkolenia, spotkania robocze i rundy dyskusyjne z udziałem organizacji działających w Bratysławie, w tym Instytutu Goethego, Fundacji Friedricha Eberta i Fundacji Konrada Adenauera. Zorganizowano również przyjęcie w rezydencji Ambasady Niemiec.

Kolejnym punktem programu było wieczorne spotkanie networkingowe, w którym uczestniczyła również sekretarz generalna ifa Gitte Zschoch, która specjalnie na tę okazję przyjechała ze Stuttgartu. W sali centrum kultury „Nová Cvernovka” w północnej części miasta nad Dunajem zapoznała się z pracą projektową menedżerów kultury i redaktorów w ich krajach delegujących. Przysłuchiwała się również rozmowie na kanapie, którą Urban Beckmann, kierownik Działu Dialogów ifa, przeprowadził z dyrektor zarządzającą VdG Joanną Hassą, jak również z Richardem Neugebauerem z Krajowego Związku Niemieckich Stowarzyszeń w Republice Czeskiej i przewodniczącym KDV Ondrejem Pössem na temat mniejszości niemieckich w krajach Europy Środkowej i Wschodniej.

W Bratysławie obecny był również redaktor naczelny tej gazety Rudolf Urban, który podczas wieczornej imprezy przeprowadził wywiad z sekretarz generalną ifa. Wyraziła ona uznanie dla zaangażowania mniejszości niemieckich. – Prawdziwą siłą mniejszości niemieckich jest to, że działają one w sieci – ponad granicami państw. I to jest również sedno naszej działalności w ifa: łączenie ludzi ponad granicami państw. Poprzez nasze projekty i programy wspieramy rozwój zaufania i zrozumienia pomiędzy najbardziej zróżnicowanymi grupami. W dzisiejszym świecie, który charakteryzuje się coraz częstszymi konfliktami zbrojnymi, jest to perspektywiczne i to coś, co musimy wzmacniać – mówi Gitte Zschoch.

Stawianie czoła wyzwaniom

Odnosząc się do przyszłych wyzwań dla ifa, Gitte Zschoch podkreśliła wytyczne dla feministycznej polityki zagranicznej sformułowane niedawno przez federalną minister spraw zagranicznych Annalenę Baerbock oraz Federalne Ministerstwo Spraw Zagranicznych. – Ta kwestia będzie nas zajmować przez kilka następnych lat – dlatego też przyjrzymy się uważnie, jak możemy pomóc w kształtowaniu feministycznej polityki zagranicznej – powiedziała.

Również przedstawiciele mniejszości niemieckich wypowiedzieli się w kuluarach wieczornego wydarzenia na temat wyzwań dla ich organizacji. W ich wypowiedziach widać wyraźnie, że te niemieckie mniejszości – choć są u siebie w różnych krajach – mają podobne problemy (i zmartwienia). Dużo mówi się o nadchodzącej zmianie pokoleniowej i związanej z nią intensyfikacji pracy z młodzieżą, o potrzebie dalszej promocji języka niemieckiego, a także o transformacji cyfrowej.

Lucjan Dzumla, dyrektor zarządzający Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej, podkreślił coś jeszcze: – Dla nas największym wyzwaniem jest dotarcie z naszymi tematami – mniejszością niemiecką i stosunkami polsko-niemieckimi – na forum społeczne. Staramy się dotrzeć z naszymi projektami do jak największej liczby osób – na żywo i w obecności, ale także w mediach społecznościowych.

To jest chyba też coś, co nurtuje wszystkie mniejszości niemieckie od Europy po Azję Środkową.

Lucas Netter

Zapytaliśmy sekretarz generalną ifa oraz niektórych przedstawicieli mniejszości niemieckiej z Polski, Czech i Słowacji o aktualne największe wyzwania dla ich organizacji. Ich odpowiedzi w formie wideo można obejrzeć na portalu ifa „Mind_Netz”.