Wochenblatt – Gazeta Niemców w Rzeczypospolitej Polskiej

Wochenblatt – Gazeta Niemców w Rzeczypospolitej Polskiej

Duchowny patronem

Ksiądz Alfons Maria Buchholz był proboszczem parafii św. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku. Zmarł w 1957 roku. Mieszkańcy miasta za jego zasługi uhonorowali go 63 lata po śmierci. Dzieła jego życia istnieją do dzisiaj.

 

Ksiądz kanonik Andrè Schmeier, duszpasterz mniejszośći niemieckiej na Warmii i Mazurach, jest potomkiem uczestników słynnej do dzisiaj procesji Bożego Ciała z 1937 r. Foto: Lech Kryszałowicz

 

 

Rondo u zbiegu ulic Olsztyńskiej i Kopernika w Lidzbarku od końca września ma patrona. To ksiądz Alfons Maria Buchholz, proboszcz lidzbarskiej parafii św. św. Piotra i Pawła w latach 1920–37. Położył wielkie zasługi dla miasta, ale długo był zapomniany. Jego postać i dokonania przypominało Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej „Warmia” w Lidzbarku i to ono było inicjatorem nadania rondu jego imienia. Motorem tej inicjatywy była Ewa Huss-Nowosielska z „Warmii”.

 

 

Kim był i czego dokonał ks. Buchholz

Sylwetkę księdza Buchholza przypomniała Beata Błażejewicz-Holzhey z muzeum w Lidzbarku. Jego działaniom i decyzjom Lidzbark zawdzięcza powstanie domu seniora. Była to placówka na tamte czasy nowoczesna. Miała np. wygodne jednoosobowe pokoje, a posługę w nim pełniły siostry katarzynki. Budynek ten stoi do dzisiaj, ale obecnie znajduje się w nim urząd gminy. Księdzu Buchholzowi Lidzbark zawdzięcza również Cmentarz Leśny. Zorganizował go w ogrodach biskupów warmińskich i jest czynny do dzisiaj. Za jego największą zasługę na rzecz miasta, jego mieszkańców, a także kultury lidzbarczanie uważają jego działania inicjujące remont lidzbarskiego zamku. W 1924 roku z inicjatywy księdza powstał wtedy Zarząd Odbudowy Zamku. Jego zadaniem było pozyskiwanie pieniędzy na jego odbudowę i remont. Zarząd działał skutecznie, pieniądze zebrał i w 1928 r. remont zamku się rozpoczął. Trwał do 1944 r.

Ksiądz Buchholz odegrał także najważniejszą rolę w procesji Bożego Ciała w Lidzbarku w 1937 r. Naziści zabronili na Warmii używania symboli wiary i noszenia oznak kościelnych organizacji. Wydali jednak zezwolenie na wyniesienie z kościoła chorągwi podczas procesji Bożego Ciała 27 maja 1937 r. Oddział szturmowy SA zaatakował jednak procesję. Mężczyźni niosący chorągwie kościelne oddali je dla świętego spokoju policjantom, a ci zanieśli je do ratusza. Wzburzony tłum mieszkańców zebrał się pod ratuszem, wznosił okrzyki niezadowolenia i żądał wydania flag. Było to zachowanie bardzo korzystne dla nazistów. Szukali bowiem pretekstu do aresztowania księdza. Uważali go za niebezpiecznego, gdyż odciągał młodzież od Hitlerjugend, a dorosłych – od organizacji nazistowskich i NSDAP.
Ks. Buchholz wyszedł do protestujących, uspokoił tłum i przekonał do rozejścia się do domów. Nie dopuścił do rozlewu krwi. W nocy został jednak aresztowany wraz z czterema innymi kapłanami i wieloma cywilami. Naziści skazali go na trzy lata więzienia, gdyż uznali go za przywódcę buntu. Wyrok odbył w więzieniu w Sztumie, po zwolnieniu został wydalony z Warmii i schronienie znalazł we Wrocławiu, skąd polskie władze wygnały go w 1945 roku. Po wojnie pracował jako kapłan w przytułku dla uchodźców w Bawarii, gdzie zmarł w 1957.

 

 

Wspomnienia rodzinne

Wśród gości uroczystości nadania imienia rondu był m.in. ks. kanonik Andrè Schmeier z Olsztyna, duszpasterz mniejszości niemieckiej na Warmii i Mazurach, potomek uczestników procesji Bożego Ciała w 1937 roku. Podzielił się on swoją historią rodzinną: – W tej procesji szli także mój dziadek Otto, wtedy 16-letni, i jego brat Bruno, lat 19. Byli zwykłymi uczestnikami. Po południu gestapo zabrało ich z domu. Dziadek jako nieletni został po dwóch tygodniach zwolniony z aresztu, a Bruno otrzymał wyrok pół roku obozu pracy. Ich ojciec, a mój pradziadek, pracownik poczty, został przeniesiony karnie z Lidzbarka do Kętrzyna. Tak go to wszystko złamało, że niedługo później zmarł. Leży na cmentarzu założonym przez księdza Buchholza.
Tablice na rondzie odsłonili: Jacek Wiśniowski – burmistrz Lidzbarka Warmińskiego, Gerard Wichowski – przewodniczący Stowarzyszenia Mniejszości Niemieckiej „Warmia”, ks. Roman Chudzik – obecny proboszcz parafii św. św. Piotra i Pawła, ks. Andrè Schmeier, Dorota Michalak – przewodnicząca rady miejskiej, Rita Popławska – także przedstawicielka „Warmii”.

 

 

Lech Kryszałowicz

Show More