Chmiel kojarzony jest głównie z produkcją piwa. Jak się okazuje, posiada również wiele właściwości zdrowotnych. Odpowiada za nie m.in. lupulina – substancja znajdująca się na powierzchni szyszek chmielu. Działa ona uspokajająco i nasennie. Już starożytni Rzymianie i Grecy z jej pomocą radzili sobie z bezsennością. Wierzono nawet, że chmiel umieszczany w poszewce poduszki pomoże zasnąć. Z kolei przylistki tej rośliny zawierają związki mogące wspomagać walkę z próchnicą i chorobami dziąseł.
Szyszki chmielu zawdzięczają swoje właściwości lecznicze 150 aktywnym substancjom. Zawierają one: garbniki, goryczki, flawonoidy oraz olejki eteryczne. Goryczki obecne w szyszkach wspomagają trawienie oraz łagodzą wzdęcia i dolegliwości układu pokarmowego. Z kolei flawonoidy cechują się działaniem antyoksydacyjnym, zatem zapobiegają powstawaniu nowotworów. Składniki zawarte w szyszkach chmielu mają działanie rozkurczowe i przyspieszają gojenie się ran. Jednak jedną z ważniejszych substancji zawartych w chmielu jest lupulina. To właśnie dzięki jej właściwościom znalazł on zastosowanie w lecznictwie.
Foto: Michael Glass
Lecznicza lupulina
Z szyszek chmielu uzyskiwana jest lupulina, która wyróżnia się ostrym smakiem i charakterystycznym zapachem. Lupulina na tyle zainteresowała naukowców, że podjęli się oni zbadania jej właściwości. Okazało się, że substancja ta posiada ich wiele. Hamuje czynność kory mózgowej, utrudniając transport bodźców do układu nerwowego. Działa uspokajająco i nasennie. Pomaga zatem w bezsenności, stanach lękowych, stresie, pobudzeniu czy niepokoju. To jednak nie wszystkie właściwości lupuliny. Uważa się, że substancja ta skutecznie obniża też ciśnienie krwi, poprawia przemianę materii, wspomaga trawienie i ma działanie estrogenowe. W ekstrakcie z szyszek chmielu znajduje się także wiele substancji, które wykazują bardzo silne działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne i przeciwwirusowe.
Szyszki chmielu zawdzięczają swoje właściwości lecznicze 150 aktywnym substancjom.
Na grypę, menopauzę, trawienie
W chmielu obecne są alfa kwasy, które nadają piwu charakterystycznej goryczy. Zajmujący się tym zagadnieniem badacze twierdzą, że są one skuteczną bronią przeciwko infekcjom dróg oddechowych, np. zapaleniu płuc. Istnieją zapowiedzi produkcji napojów bezalkoholowych z wysoką zawartością chmielu, których picie zalecać się będzie w okresie jesienno-zimowym, co ma się przyczynić do zmniejszenia zachorowalności na grypę i przeziębienie. Natomiast zawarte w chmielu fitoestrogeny łagodzą objawy menopauzy i poprawiają samopoczucie. Mogą więc zminimalizować przykre objawy menopauzy. Udowodniono, że stosowanie suplementów na bazie chmielu w okresie przekwitania zapobiega odczuwaniu uderzeń gorąca. Okazuje się tez, że substancje zawarte w tej roślinie poprawiają trawienie. Dlatego preparaty na jej bazie polecane są przy niedokwasocie, wzdęciach czy nadmiernej fermentacji jelitowej.
Przeciwwskazania
Nie wszyscy jednak mogą korzystać z dobrodziejstw chmielu. Po preparaty z nim z pewnością nie powinny sięgać dzieci poniżej 12. roku życia, kobiety w ciąży, kobiety karmiące piersią, osoby kierujące pojazdami i obsługujące urządzenia mechaniczne w ruchu (ze względu na działanie nasenne). Należy też pamiętać, że chmiel wchodzi w reakcję z konwencjonalnymi lekami uspokajającymi, dlatego nie należy ich przyjmować jednocześnie. Można go natomiast łączyć z innymi ziołami, m.in. z melisą. Czasami chmiel może także wywoływać reakcje alergiczne, lecz zdarza się to bardzo rzadko. Mimo to powinny na niego uważać osoby mające skłonność do alergii.