WYJAWIENIE MAJĄTKU: Sprawa o wyjawienie majątku przez dłużnika ma na celu ujawnienie, jakim majątkiem dysponuje dana osoba. Bardzo często nie wiemy, jaki majątek nadający się do egzekucji posiada nasz dłużnik. Wskazać należy również, że dotyczy to zarówno majątku ruchomego, jak i nieruchomości.
Przy wyjawieniu majątku dłużnik ma obowiązek złożyć wykaz całego swojego majątku oraz przyrzeka przed sądem, że jest on zgodny z prawdą. Jeżeli wierzyciel po uzyskaniu tytułu wykonawczego wezwał dłużnika do zapłaty listem poleconym za potwierdzeniem odbioru, a dłużnik nie spełnił niniejszego świadczenia w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania do zapłaty, to w takiej sytuacji wierzyciel może wnioskować o zobowiązanie dłużnika do wyjawienia majątku przed wszczęciem egzekucji.
Środki przymusu
Wniosek o nakazanie wyjawienia majątku wierzyciel powinien złożyć w sądzie według właściwości ogólnej, czyli w miejscu, gdzie dłużnik mieszka. Należy pamiętać, że taki wniosek podlega opłacie sądowej w wysokości 40 zł. Istotny jest fakt, że w momencie kiedy dłużnik bez usprawiedliwionej przyczyny nie stawi się do sądu w celu złożenia wykazu bądź przyrzeczenia, odmówi odpowiedzi na zadane mu pytanie albo odmówi złożenia przyrzeczenia, to sąd może zastosować środki przymusu w stosunku do niego. Środki przymusu, jakie mogą zostać zastosowane, to: grzywna, przymusowe doprowadzenie lub areszt, jednak należy podkreślić, że areszt nie może przekraczać okresu jednego miesiąca. Co w sytuacji, w której dłużnik skłamie w wykazie majątku, np. zatai część majątku? Na to pytanie niestety nie można odpowiedzieć jednoznacznie, niektórzy twierdzą, że można odpowiadać nawet jak za fałszywe zeznania, jednakże ten pogląd nie jest poglądem dominującym. A zatem najsurowsza dolegliwość będzie nie za zatajenie majątku, ale za zlekceważenie wezwania i niestawiennictwo w sądzie. Mając na uwadze powyższe, można przyjąć, że wyjawienie majątku stanowi pomocniczy sposób egzekucji, za pomocą którego wierzyciel może uzyskać informacje na temat posiadanego przez dłużnika majątku.
Dwa różne sposoby poszukiwania majątku
Należy jednak zauważyć, że może dojść do zdublowania procedur – kodeks postępowania cywilnego stanowi, że jeżeli wierzyciel nie wskaże majątku pozwalającego na zaspokojenie świadczenia, komornik może wezwać dłużnika do złożenia wyjaśnień. W tej sytuacji komornik jednak z racji pełnionych obowiązków nie powinien przekształcać się w organ, którego zadaniem jest poszukiwanie majątku dłużnika, skoro jego podstawową rolą jest przeprowadzenie egzekucji. Majątek, do którego może być skierowana egzekucja, powinien zaś wskazać wierzyciel. Można zauważyć, że występuje tu pewna dwutorowość postępowania, które prowadzi do ujawnienia majątku przez dłużnika. A zatem komornik może poprowadzić postępowanie na podstawie art. 801 k.p.c., ale może być ono również przeprowadzone na podstawie art. 913–920 k.p.c. Występują zatem dwa różne sposoby poszukiwania majątku – prowadzone przez komornika oraz prowadzone przez sąd. Jednakże tylko w przypadku prowadzenia postępowania w przedmiocie wyjawienia majątku przed sądem można zastosować wobec dłużnika sankcje w postaci aresztu. Mając na uwadze powyższe, należy rozważyć, jaki sposób poszukiwania majątku będzie dla nas jako wierzycieli korzystniejszy.
Łukasz Kuczyński / K. Ś.
