Zmiany w ustawie o pomocy społecznej. Od 1 czerwca 2024 r. obowiązuje nowelizacja ustawy o pomocy społecznej w zakresie możliwości przyjmowania przez Radę Ministrów rządowych programów dofinansowania wynagrodzeń oraz kosztów składek od tych wynagrodzeń pracowników zatrudnionych w jednostkach pomocy społecznej prowadzonych przez JST lub na ich zlecenie. Jako nowość – Rada Ministrów może przyjąć rządowy program dofinansowania wynagrodzeń oraz kosztów składek od tych wynagrodzeń pracowników określonych w tym programie, zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego lub na ich zlecenie.
Dofinansowanie wynagrodzeń może być wypłacane także w formie dodatku motywacyjnego. Program Rada Ministrów przyjmuje w drodze uchwały i jest finansowany z dotacji celowej z budżetu państwa. Środki z programu przeznacza się w całości na zwiększenie wynagrodzeń pracowników oraz pokrycie kosztów składek od tych wynagrodzeń. Dofinansowanie nie stanowi podstawy naliczania świadczeń, odszkodowań i innych wypłat, wynikających z odrębnych przepisów, w tym dodatkowego wynagrodzenia rocznego i nagród rocznych, a poza tym nie jest uwzględniane przy wyliczaniu średniego miesięcznego kosztu utrzymania w domu pomocy społecznej.
Nowelizacja ustawy o pomocy społecznej z pewnością jest rozwiązaniem korzystnym dla samorządów i samych obywateli.
Motywy, jakimi kierowali się projektodawcy
Zmiany miały na celu umożliwienie przyjęcia przez Radę Ministrów rządowego programu dofinansowania wynagrodzeń oraz kosztów składek od tych wynagrodzeń pracowników określonych w tym programie, zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego lub na ich zlecenie. Przypomniano, że jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej są: ośrodek pomocy społecznej, dom pomocy społecznej, regionalny ośrodek polityki społecznej, powiatowe centrum pomocy rodzinie, centrum usług społecznych – w przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych, placówka specjalistycznego poradnictwa, w tym rodzinnego, ośrodek wsparcia i ośrodek interwencji kryzysowej. Co istotne, jednostki organizacyjne pomocy społecznej mogą być prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego lub na ich zlecenie. Organy administracji rządowej i samorządowej mogą zlecać realizację zadania z zakresu pomocy społecznej, udzielając dotacji na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zleconego zadania organizacjom pozarządowym oraz podmiotom prowadzącym działalność w zakresie pomocy społecznej. Zlecenie realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej odbywa się po uprzednim przeprowadzeniu konkursu ofert.
Foto: Lucas Netter
Zakres pomocy jest ogromny
W uzasadnieniu projektu podkreślono również, że zakres obowiązków pracowników pomocy społecznej jest ogromny, a wymagany w tych zawodach poziom kompetencji i umiejętności interpersonalnych jest nieporównywalny z innymi zawodami. Znacząca część pracowników pomocy społecznej posiada wykształcenie wyższe, w tym kwalifikacje specjalistyczne oraz pozyskiwane przez okres wielu lat tzw. specjalizacje w zawodach pomocowych. Dane demograficzne wskazują jednoznacznie na konieczność zabezpieczenia interesów obywateli przez przygotowanie profesjonalnego, dostępnego i odpowiadającego na potrzeby społeczne systemu realizacji usług w pomocy społecznej realizowanego przez wykwalifikowanych specjalistów. Tym samym regulacja umożliwi Radzie Ministrów przyjmowanie stosownych programów. Jednocześnie, aby ograniczyć skutki finansowe przyszłych programów dla gmin, przewidziano dofinansowanie w wysokości do 100% z budżetu państwa. Dodatkowo proponuje się, że dofinansowanie nie będzie uwzględniane przy wyliczaniu średniego miesięcznego kosztu utrzymania w domu pomocy społecznej. Rozwiązanie to ma na celu ograniczenie wzrostu obciążenia finansowego z tytułu opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej, nałożonego ustawowo w kolejności na: mieszkańca, małżonka, zstępnych przed wstępnymi oraz gminę, z której osoba została skierowana.
Kancelaria Radcy Prawnego Łukasz Kuczyński
Podsumowując
Nowelizacja ustawy o pomocy społecznej z pewnością jest rozwiązaniem korzystnym zarówno dla samorządów, jak i samych obywateli. Programy rządowe mające za cel dofinansowanie wynagrodzeń oraz kosztów składek od tych wynagrodzeń pracowników określonych w tym programie są korzystne przede wszystkim z tego względu, że gminy będą miały gwarantowane środki w ustawie, bowiem zadanie będzie finansowane dotacjami celowymi z budżetu państwa.
Łukasz Kuczyński / K. Ś.
