W minioną sobotę na cmentarzu św. Walentego w Dobrodzieniu odbył się pogrzeb pierwszego przewodniczącego Związku Stowarzyszeń Niemieckich w Polsce, Georga Brylki. Chociaż od połowy lat dziewięćdziesiątych mieszkał w Niemczech, jego życzeniem było, by spocząć na ojczystej ziemi.
W ostatniej drodze Georgowi Brylce towarzyszyli nie tylko członkowie rodziny i przyjaciele z Dobrodzienia i okolic, lecz także współtowarzysze z organizacji mniejszości niemieckiej z województw opolskiego, śląskiego i dolnośląskiego. Na uroczystość przybyli także następcy Georga Brylki sprawujący po nim urząd przewodniczącego VdG: Friedrich Petrach z Wrocławia i Bernard Gaida z Dobrodzienia.
Obecny przewodniczący VdG Bernard Gaida podkreślił w swojej mowie pożegnalnej zasługi Georga Brylki w początkach organizowania się mniejszości niemieckiej, mówiąc: „Byłeś jednym z tych, którzy w początkowym okresie nadawali kierunek działalności kół DFK oraz powstałej później organizacji naczelnej. Wszystko, co czyniłeś w owych przełomowych czasach, przebiegało w trudnych okolicznościach, w okresie trudnym także dla Ciebie osobiście. Był to czas, który wymagał od Ciebie odwagi, za co pragniemy Ci dziś podziękować” – powiedział Bernard Gaida, który jednocześnie podkreślił zaangażowanie Georga Brylki na szczeblu lokalnym. Był on bowiem także jednym ze współzałożycieli dobrodzieńskiego koła DFK, a w latach osiemdziesiątych był wraz z Bernardem Gaidą autorem pierwszej polsko-niemieckiej historii miasta. Dokument ten znajduje się w pamiątkowej kuli przechowywanej na szczycie wieży kościoła, w którym w sobotę odprawiona została msza żałobna w intencji Georga Brylki, w tym samym, w którym 88 lat temu został on ochrzczony.
Georg Brylka zmarł 17 listopada. Był on nie tylko pierwszym przewodniczącym VdG, lecz także w latach 1991–1992 jednym z siedmiu posłów mniejszości niemieckiej w parlamencie RP, gdzie w trakcie debat sejmowych zwracał uwagę przede wszystkim na zagadnienia związane z prawami człowieka, swobodami gospodarczymi oraz stosunkami polsko-niemieckimi. Po okresie aktywnej działalności politycznej przeniósł się do Niemiec.
Rudolf Urban
***
Der erste Vorsitzende des Verbandes deutscher Gesellschaften in Polen (VdG) Georg Brylka wurde am vergangenen Samstag auf dem Guttentager St. Valentin-Friedhof beerdigt. Obwohl er seit Mitte der 90er-Jahre in Deutschland gelebt hatte, war es sein Wunsch, die letzte Ruhe in der Heimat zu finden.
Auf dem letzten Weg begleiteten Georg Brylka nicht nur Familie und Freunde aus Guttentag und Umgebung, sondern auch Weggefährten aus den Organisationen der Deutschen Minderheit in den Woiwodschaften Oppeln, Schlesien und Niederschlesien. Auch einige Nachfolger Brylkas im Amt des Vorsitzenden des VdG – Friedrich Petrach aus Breslau und Bernard Gaida aus Guttentag – kamen zur Feierlichkeit.
Bernard Gaida, der nun den VdG leitet, hob in seiner Abschiedsrede die Verdienste Brylkas in der Anfangszeit der sich organisierenden Deutschen Minderheit hervor. “Du warst einer der Menschen, die in der Anfangszeit die Richtung den DFKs und dem späteren Dachverband vorgegeben haben. Alles, was Du damals in den Umbruchszeiten geleistet hast, ist verlaufen in schwierigen Umständen, auch in einer schwierigen Zeit für Dich persönlich. Die Zeit hat Mut von Dir verlangt und deswegen möchten wir uns heute bei Dir bedanken”, sagte Bernard Gaida, der gleichzeitig das lokale Engagement Georg Brylkas betont hatte. Er war nämlich auch einer der Mitbegründer des Guttentager DFKs und war in den 80er-Jahren zusammen mit Bernard Gaida Verfasser der ersten deutsch-polnischen Geschichte der Stadt. Dieses Dokument befindet sich in der Kugel der Kirchturmspitze, in der am Samstag die Totenmesse für Georg Brylka gelesen wurde und in der er vor 88 Jahren getauft wurde.
Georg Brylka ist am 17. November verstorben, er war nicht nur der erste Vorsitzende des VdG, sondern in den Jahren 1991-1992 auch einer von sieben Abgeordneten der Deutschen Minderheit im polnischen Parlament, wo er in den Debatten vor allem auf die Menschenrechte, die wirtschaftlichen Freiheiten und die deutsch-polnischen Beziehungen aufmerksam machte. Nach seiner aktiven politischen Zeit siedelte er nach Deutschland um.
Rudolf Urban