Programy wyborcze
Choć styczeń jest miesiącem szczególnie poświęconym upamiętnieniu ofiar tzw. Tragedii Górnośląskiej, chciałbym dziś poświęcić parę słów nadchodzącym wyborom do Bundestagu. Wydarzenia lat powojennych, historia, kultura, teraźniejszość i przyszłość mniejszości niemieckich są również częścią ogólnoniemieckiego dziedzictwa, teraźniejszości i przyszłości. My, Niemcy w Polsce, wiemy o tym. Wybory to czas, w którym można testować niemieckich polityków: co naprawdę o tym sądzą? Już teraz można czytać i analizować programy wyborcze poszczególnych partii. Kampania wyborcza jest bardzo krótka, dlatego bardzo ważna była długotrwała aktywność polityczna AGDM wśród naszych członków, co przyniosło dobre owoce w przypadku CDU/CSU i SPD. Przyjrzałem się bliżej czterem najważniejszym partiom. Chciałbym tylko przypomnieć, że ostatnia umowa koalicyjna koalicji „sygnalizacji świetlnej” w ogóle nie wspominała o mniejszościach niemieckich. Dlatego jestem szczególnie usatysfakcjonowany faktem, iż w programie wyborczym SPD czytamy: „Chcemy wspierać dziedzictwo kulturowe i historyczne mniejszości narodowych”, oraz że jest ono traktowane „jako część historii całych Niemiec”.
Przeanalizowałem cztery najważniejsze partie.
Rozdział programu wyborczego CDU/CSU „Żyć wolnością i krzewić kulturę” rozpoczyna się słowami: „Nasz kraj jest bogaty kulturowo – bogaty w tradycje i obyczaje (…), w historię i różnorodność religijną. (…) Nasza kultura jest fundamentem naszej wolności, na którym jako naród stoimy dzisiaj i na którym chcemy stać w przyszłości”. Dalej następuje wyraźna deklaracja, że obejmuje to również zachowanie dziedzictwa kulturowego wypędzonych i przesiedleńców. To dziedzictwo jest „cenną częścią naszej tożsamości”, a „niemieckie dziedzictwo kulturowe w Europie Wschodniej przejawia moc jednoczącą” i jest „integralną częścią niemieckiego narodu kulturowego i częścią europejskiej tożsamości”. Dla nas bardzo istotne jest oświadczenie CDU/CSU, że potwierdza się „historyczna odpowiedzialność za rodziny wypędzonych, przesiedleńców, późnych repatriantów i mniejszości niemieckie”. 80 lat po masakrze niemieckiej ludności cywilnej, deportacji do Związku Radzieckiego i obozów powojennych oraz początkach dziesięcioleci dyskryminacji językowej i kulturowej Niemców, którzy pozostali w rodzinnych stronach między Odrą, Morzem Bałtyckim, Bałkanami i Kamczatką, jest to potwierdzeniem szczególnego zobowiązania Niemiec wobec sytuacji współczesnych społeczności niemieckich w Europie i Azji Środkowej. Nacisk na funkcję pomostową tych społeczności jest zorientowanym na przyszłość uznaniem naszej pracy w krajach ojczystych, która zasługuje na wsparcie i potrzebuje go. Niestety, w programach wyborczych FDP i Sojuszu 90 / Zielonych nie znajdziemy żadnego oświadczenia dotyczącego mniejszości niemieckich.
Bernard Gaida