Wochenblatt – Gazeta Niemców w Rzeczypospolitej Polskiej

Wochenblatt – Gazeta Niemców w Rzeczypospolitej Polskiej

Śląsk – kraina zamków i pałaców

Zamek Czocha.
Zamek Czocha. Wikipedia

Śląsk słusznie nosi miano krainy zamków i pałaców. W przeliczeniu na jednostkę powierzchni jest w nim najwięcej tego typu budowli w skali całej Europy, posiada też więcej hoteli pałacowych niż Bawaria. Odwiedzenie ich wszystkich wymaga sporej dawki wytrwałości – ale warto, bowiem ich mury kryją w sobie często ciekawe historie rodzinne, a niektóre z zamków owiane są strasznymi legendami, inne zaś są dziś już tylko ruinami i zarazem monumentami upamiętniającymi wojnę i wypędzenie.

 

 

 

 

 

Zamek w Cieplicach Śląskich-Zdroju – zamek rodu Schaffgotschów

Cieplice Śląskie-Zdrój (Bad Warmbrunn) już w XIII wieku były znane poza swoimi granicami z występujących tam źródeł mineralnych i termicznych. Zewsząd przybywali chorzy do miejscowości tej położonej u stóp Karkonoszy, aby podreperować sobie zdrowie. Opiekowali się nimi Joannici, którym w 1281 roku książę Bernard z Lwówka Śląskiego podarował włości w tej okolicy. Popyt na miejscowe źródła termiczne był tak duży, że zakonnicy pod koniec XIII wieku zbudowali schronisko i dom zdrojowy. Pod koniec XIV wieku majątek w Cieplicach nabyła rodzina Schaffgotschów. O okresie jej panowania świadczy barokowy zamek rodu umiejscowiony przy Placu Piastowskim będącym centrum handlu w Cieplicach. Johann Georg Rudolf z Opola zbudował go na zlecenie hrabiowskiego rodu w latach 1784-1789. Do ozdób pałacu zaliczała się niewątpliwie sala balowa w stylu Empire. Po II wojnie światowej część mebli i obrazów uległa spaleniu lub zniszczeniu. W budynku urządzono szpital polowy dla żołnierzy z chorobami wenerycznymi. Obecnie w zamku mieści się filia Politechniki Wrocławskiej. Dawnych właścicieli domu przypomina herb rodu Schaffgotschów widniejący na froncie budynku. Ponadto w ścianie od podwórza są wmurowane renesansowe płyty nagrobne Schaffgotschów. Ze zwietrzałych inskrypcji nagrobków dowiadujemy się, że „córeczka Schaffgotschów, Ludmiła, mając lat 4 w Roku Pańskim 1580, 17 lutego, usnęła błogosławionym snem wiecznym, powierzona łasce bożej”.

 

 

 

Zamek w Kliczkowie

Budynek główny zamku w Kliczkowie (Klitschdorf) zostały wybudowany w 1585 roku w stylu renesansowym. W 1810 roku wzniesiono wielką salę balową wyposażoną w stylu Empire. W 1881 roku architekci z Berlina Heinrich Kayser i Karl von Großheim podjęli się kompleksowej rozbudowy Kliczkowa mieszając w duchu epoki angielski gotyk z włoskim renesansem i francuskim manieryzmem. Równocześnie Eduard Petzold zaprojektował przyzamkowy angielski park krajobrazowy o powierzchni 80 hektarów. W 1906 roku w Kliczkowie gościł na polowaniu cesarz Wilhelm II. W 1920 roku zamek odziedziczył Friedrich Hermann zu Solms-Baruth. W okresie nazistowskim Solms-Baruth angażował się w działalność Kręgu z Krzyżowej stanowiącego element ruchu oporu przeciwko narodowemu socjalizmowi. Po nieudanym zamachu na Adolfa Hitlera Solms-Baruth został aresztowany, a jego majątek uległ konfiskacie. Budynek zamku przetrwał II wojnę światową niemal bez szwanku, jednak wyposażenie wnętrz zostało splądrowane przez żołnierzy radzieckich. W 1971 roku zamek nabyła Politechnika Wrocławska, po czym podjęła bezskuteczne próby jego uratowania. Po przełomie politycznym budynek przejęła jedna z wrocławskich firm i rozbudowała go do postaci luksusowego centrum konferencyjno-rekreacyjnego, którego otwarcie miało miejsce w 1999 roku. Zamek Kliczków należy do najstarszych obiektów tego typu na Dolnym Śląsku. Historia tego zamku miała swój początek w XIII wieku. Zamek wzniesiono wówczas jako gród graniczny i tę warowną funkcję zachował aż do początków XIX wieku. W tym okresie zamek został przebudowany w stylu romantycznym. Obecnie w zamku mieści się ekskluzywny hotel. Poza tym zamek posiada park miniatur, nad którym modelarze pracowali przez siedem miesięcy.

 

Zamek Czocha

Od 2014 roku Zamek Czocha jest miejscem zlotów czarownic i czarnoksiężników – przemienia się on w „College of Wizardry”. Jest to wielka zabawa tematyczna, której uczestnicy za 280 euro mogą się zachowywać jak Harry Potter i ubrani w togi snuć się po ciemnych korytarzach i lochach zamku – jednego z najpiękniejszych na Dolnym Śląsku. Długo jednak zamek musiał czekać na powrót do dawnej świetności po tym, jak po II wojnie światowej został zniszczony i splądrowany. Zamek Czocha (Burg Tzschocha) został zbudowany na polecenie króla Czech Wacława II w XIII stuleciu jako twierdza obronna. Jest on usytuowany na wzgórzu granitowo-gnejsowym w dolinie rzeki Kwisy. W XVI wieku zamek z średniowiecznej warowni przebudowano tworząc zeń okazałą renesansową rezydencję. Wielki pożar zniszczył w 1793 roku część budynku. Dopiero w 1909 roku zamek kupił przemysłowiec z Drezna Ernest Gütschow, który powierzył przebudowę i modernizację całości obiektu znanemu wówczas w całej Europie Bodo Eberhardtowi, a ten przywrócił zamkowi dawny blask. Od 1952 roku zamek służył żołnierzom sił zbrojnych jako ośrodek rekreacji, a od 1996 roku mieści się w nim hotel.

 

 

Zamek Książ

Zamek Książ (Fürstenstein) jest jednym z największych zamków w Polsce i Europie i jednocześnie największym zamkiem na Dolnym Śląsku. Leży na północ od Wałbrzycha (Waldenburg). Zamek jest miejscem, w którym urodził się niemiecki publicysta Theodor Opitz (1820–1896). Ponadto, w posiadłości gościł nierzadko wraz ze swoją orkiestrą pochodzący z Legnicy kompozytor Benjamin Bilse (1816–1902). Jego onomatopeja w formie walca „Die Fürstensteiner“ op. 28 przedstawia majestatyczność zamku posadowionego wysoko ponad leśnym krajobrazem Gór Sowich. Zamek został zbudowany na stromym klifie na wysokości 395 metrów nad poziomem morza, a w jego otoczeniu rozpościera się głęboka, zalesiona dolina. Niegdyś nazywano go „perłą Śląska“ i „bajecznym zamkiem“. Znajduje się on na terenie Książańskiego Parku Krajobrazowego. W końcowej fazie II wojny światowej zamek miał odegrać szczególną rolę, bowiem Albert Speer planował urządzić na terenie obiektu, który wcześniej pełnił funkcję centrali Kolei Śląskich, kwaterę główną Führera – jako zamiennik „Wilczego Szańca“ Hitlera w Prusach Wschodnich. Z tego względu w planach budowy Zamku Książ znalazł się rozległy system sztolni. Kryptonim projektu brzmiał „Projekt Riese“ (z niem. olbrzym). Do zrealizowania projektu wykorzystano ok. 3000 robotników przymusowych i więźniów. System jest dziś dostępny w ramach wycieczek z przewodnikiem. Po II wojnie światowej zamek został splądrowany. W latach 1946–1948 był siedzibą Dyrekcji Przemysłu Węglowego. Od 1990 roku jest własnością miasta Wałbrzycha. Cały kompleks zamkowy włącznie z tarasami, budynkami gospodarczymi i stadniną jest dziś publicznie dostępny, przy czym w pomieszczeniach, które nie zostały zrekonstruowane lub które zrekonstruowano jedynie częściowo działają też galerie, odbywają się wystawy tymczasowe, a także mieszczą się w nich restauracje.

 

Zamek w Mosznej

Zamek w Mosznej (Moschen) był siedzibą rodu Tiele-Winckler. Zamek ma powierzchnię mieszkalną 8000 m² oraz 365 pokoi i 99 wieżyczek stanowiących mieszankę stylów barokowego, neogotyckiego i neorenesansowego. Powstał w XVII wieku. Mnogość wieżyczek nadaje budowli charakterystyczny wygląd, zaś oba boczne skrzydła nadają mu nieregularny kształt litery „U”, natomiast wieże sprawiają, że jawi się on niczym średniowieczny zamek. Kilkakrotnie gościł w nim cesarz Wilhelm II. Jest legenda, która głosi, że Wilhelm II miał ponoć zapytać hrabiego Franza-Huberta von Tiele-Wincklera, jak udało mu się to wszystko zbudować, a ten odpowiedział, że dopomógł mu w tym diabeł. Po pożarze zamek wraz z nowym skrzydłem zbudowano zaledwie w ciągu czterech lat. Inna legenda opowiada o pewnej angielskiej guwernantce, która wyraziła życzenie, by po śmierci pochowano ją w Anglii, jednak rodzina Tiele-Wincklerów pochowała ją na niewielkiej wysepce w parku zamkowym. Odtąd błąka się w parku w czasie pełni Księżyca. Do samego zamku przylega zespół parkowy, który zalicza się do największych i najpiękniejszych w województwie opolskim, a które swoim wyglądem przypomina park krajobrazowy, bowiem nie posiada granic, dzięki czemu jest bezpośrednio powiązany z przyległymi lasami i polami. W parku znajdują się liczne gatunki drzew, wśród nich 200-letnie lipy i 300-letnie dęby szypułkowe. Od 20 lat corocznie w maju i czerwcu odbywa się tam Festiwal Kwitnących Azalii. Przez wiele lat w zamku mieściła się klinika neurologiczna, a dziś pełni od funkcję hotelu.

 

Przygotowała Marie Baumgarten

Wersję niemiecką oraz więcej informacji na temat zamków znajdą Państwo w gazecie Wochenblatt – już w kioskach.

Show More