Witamina K to jedna z witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Ze względu na jej własności nie może zabraknąć jej w zdrowej i zbilansowanej diecie. Bierze udział w syntezie czynnika krzepnięcia krwi, nie pozostaje bez znaczenia dla procesu karboksylacji białek i warunkuje zdrowie układu kostnego. Jednak zarówno jej niedobór, jak i nadmiar stanowią zagrożenie dla homeostazy organizmu.
Witaminę K znajdziesz przede wszystkim w zielonych warzywach o wysokim stęże-niu chlorofilu. Do wyboru masz m.in.: szparagi, brokuły, jarmuż, szpinak, brukselkę, różne rodzaje sałat i kapustę włoską. W swoim menu uwzględnij również orzechy, ziemniaki oraz nasiona i rośliny strączkowe. Warto tak postąpić, ponieważ witamina K jest istotna dla metabolizmu tkanek kostnych. Szczególnie skutecznie działa w tan-demie z witaminą D3. Wspólnie bowiem wpływają na syntezę osteokalcyny, która determinuje procesy kościotwórcze. Witamina K bierze także udział w tworzeniu czynnika krzepnięcia krwi znajdującego się w osoczu, a dokładniej – protrombiny. Jest to składnik pokarmowy determinujący odkładanie się złogów wapnia, m.in. w obrębie płuc i wątroby. W rezultacie niweluje ryzyko zwapnień naczyń krwiono-śnych, co zapobiega rozwojowi miażdżycy.
Foto: Unsplash
Niedobory witaminy K
Niedobór witaminy K u osób zdrowych stwierdza się bardzo rzadko, a to wszystko dzięki naszym bakteriom jelitowym, które są w stanie bez problemu wytworzyć jej określone ilości. Komu zatem grozi zbyt niski poziom tej witaminy? Są to głównie osoby stosujące antybiotyki, środki przeciwdrgawkowe oraz leki obniżające wchła-nianie cholesterolu i wiążące kwasy tłuszczowe. Jej działanie niwelują także farma-ceutyki redukujące krzepliwość krwi, tj. acenokumarol i warfaryna. Wyższa podat-ność na deficyt witaminy K dotyczy również pacjentów żywionych pozajelitowo oraz tych borykających się z mukowiscydozą. Jeżeli już dojdzie do niedoboru witaminy K, osoba taka może się spodziewać problemów z krzepliwością krwi, dłuższego gojenia się ran, krwotoków, zaburzonej pracy jelit, łatwiejszego powstawania sińców na ciele, obfitszych miesiączek, krwiomoczu oraz krwawienia z błon śluzowych. Co więcej, wzrasta ryzyko incydentów sercowo-naczyniowych, tj. udaru i zawału serca. Warto mieć także na uwadze, że niedobór taki nie pozostaje bez znaczenia dla rozwoju raka. Poza tym w wyniku niedostatku witaminy K następuje także spadek gęstości mineralnej kości, co może prowadzić do częstszych złamań i wyższego ryzyka wy-stąpienia choroby zwyrodnieniowej stawów ręki i kolana. Ponadto osoby z niskim poziomem tej witaminy doświadczają uszkodzeń chrząstki. Dlatego warto zwróć uwagę i natychmiast reagować na krwotoki z nosa, biegunki oraz podatność na infek-cje bakteryjne, ale…
Witamina K w tandemie z witaminą D3 jest szczególnie skuteczna.
Nadmiar też zły
Nadmiar witaminy K jest równie niebezpieczny co jej niedobór. Jest on zwykle na-stępstwem długotrwałej i nieprzemyślanej suplementacji preparatami z jej zawarto-ścią. To właśnie dlatego rekomenduje się konsultację ze specjalistą przed wdrożeniem jakichkolwiek nowych medykamentów do kuracji. Skutkiem zbyt wysokiego stężenia witaminy K w organizmie jest zaburzenie jego homeostazy. Jej nadmiar upośledza funkcjonowanie wątroby i układu krwionośnego, w tym przede wszystkim serca, i może prowadzić do hemolizy krwi. W przypadku noworodków nierzadko występuje anemia hemolityczna, żółtaczka lub hiperbilirubinemia. U niektórych dzieci może także dojść do uszkodzenia tkanki mózgowej. Symptomy, które najczęściej towarzyszą nadmiarowi witaminy K, to: wzmożona potliwość, uderzenia gorąca, niedokrwistość, bóle wątroby i mięśnia sercowego. Jeśli na co dzień spożywasz zbilansowaną i różnorodną dietę, nie musisz się bać o nadmiar lub niedobór witaminy K i co za tym idzie – nie musisz jej dodatkowo dostarczać organizmowi.
Karolina Świerc
