16 kwietnia w Centrum Dokumentacyjno-Wystawienniczym Niemców w Polsce odbyło się kolejne wydarzenie w ramach projektu „Mniejszości w dialogu. Cykl spotkań międzykulturowych”. To czwarte spotkanie, którego celem jest przybliżenie kultury żyjących w Polsce mniejszości narodowych i etnicznych. Tym razem gośćmi Centrum byli przedstawiciele Romów: Władysław Kwiatkowski i Józef Merstein Jochymczyk.
Foto: CDWN w Polsce
W społeczności Romów przekaz ustny jest bardzo ważny; i choć przez lata o trudnych doświadczeniach mówiono niechętnie, to za namową młodszej generacji starsze pokolenie zaczęło dzielić się swoimi wspomnieniami. Dziś są one przechowywane w Romskim Instytucie Historycznym w Oświęcimiu, będącym jedną z wielu inicjatyw Stowarzyszenia Romów w Polsce.
O zaangażowaniu na rzecz społeczności romskiej opowiedział Władysław Kwiatkowski, wieloletni działacz Stowarzyszenia i dyrektor powstałego na początku 2024 r. Centrum Historii i Kultury Romów w Oświęcimiu. W rozmowie z moderatorką Dominiką Gorgosz-Złoty nakreślił różnorodne aktywności podejmowane w celu polepszenia sytuacji Romów i ich postrzegania: projekty badawcze, edukacyjne czy działalność wydawniczą. Nawiązał do złożonej i nierzadko trudnej historii oraz przybliżył aktualną sytuację Romów w Polsce ̶ społeczności, o której tak naprawdę cały czas wiemy niewiele.
Spotkanie odbyło się w otoczeniu fotografii Janusza Helfera, będących swoistym reportażem życia taborowego Romów, które zakończyło się wraz z przymusowym osiedleniem tej społeczności w latach powojennych. Zwieńczeniem wieczoru był występ Józefa Mersteina Jochymczyka, który zagrał kilka pełnych ekspresji utworów w stylu Gipsy jazz oraz własnych aranżacji. Wyjaśnił też słuchaczom myśl, jaka towarzyszyła treści wielu z nich: że wędrowanie Romów motywowane było poszukiwaniem szczęścia.
Wystawę „Cyganie – Romowie. Zapomniane obrazy” można oglądać w siedzibie Centrum Dokumentacyjno-Wystawienniczego Niemców w Polsce przy ul. Szpitalnej 11 w Opolu do końca czerwca 2024 r. Wstęp na wystawę jest bezpłatny; planowane są też wydarzenia towarzyszące.
Projekt „Mniejszości w dialogu. Cykl spotkań międzykulturowych” finansowany jest przez Instytut Stosunków Zagranicznych (ifa, Institut für Auslandsbeziehungen) z budżetu Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec (Auswärtiges Amt der Bundesrepublik Deutschland) za pośrednictwem Związku Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce.
Bogna Piter
