Celem Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego, obchodzonego corocznie 21 lutego, jest promowanie języka i zwrócenie uwagi na konieczność jego ochrony. Za pomocą różnorodnych działań podkreślana jest tego dnia wartość języka ojczystego, a zwłaszcza języków zanikających lub tych, którymi posługują się mniejszości. Jednym z podjętych działań była zorganizowana w siedzibie Centrum Dokumentacyjno-Wystawienniczego Niemców w Polsce dyskusja: „Niemieckojęzyczne publikacje mniejszości: w poczuciu misji czy z realnej potrzeby?”
Do rozmowy zaproszeni zostali goście aktywni na rynku czytelniczym i księgarskim. Specyfikę wydawnictw niemieckojęzycznych i dwujęzycznych przybliżył słuchaczom Lucjan Dzumla, dyrektor generalny Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej, w ramach którego działa księgarnia HAUSbooks; o odbiorze publikacji pośród czytelników natomiast opowiadał dr hab. Piotr Tarlinski – dyrektor Centralnej Biblioteki im. Josepha von Eichendorffa, wikariusz biskupi ds. duszpasterstwa mniejszości narodowych i etnicznych diecezji opolskiej.
Wydarzenie było również okazją do zaprezentowania wydanych przez Centrum Badań Mniejszości Niemieckiej, inicjatora spotkania, publikacji naukowych. Były to m.in. monografia „Niepolskie opolskie” wraz z jej niemieckim przekładem „Fremd im eigenen Land” autorstwa obecnej na spotkaniu prof. Adriany Dawid oraz „Śląsk Opolski i jego tożsamość” dr Moniki Czok, która w wersji niemieckiej („Das Oppelner Schlesien. Die Region, ihre Bewohner und ihre Identität in wissenschaftlichen und publizistischen Diskursen”) dostępna jest na rynku księgarskim od 2020 r., a w wersji polskiej ukazała się niedawno nakładem Centrum Badań Mniejszości Niemieckiej.
“Goście spotkania byli zgodni, że ze względu na ich wartość jako nośnika kultury i tożsamości zdecydowanie warto wydawać w Polsce książki niemiecko- i dwujęzyczne.”
Podczas wydarzenia dyskutowano nie tylko o publikacjach naukowych, przeznaczonych dla wąskiej grupy specjalistów, ale też o wydawnictwach skierowanych do zwykłego czytelnika czy najmłodszych odbiorców. Goście spotkania sięgnęli również do wspomnień i osobistych doświadczeń, w barwny sposób uwypuklając potrzebę przekazywania i pielęgnowania języka w kręgu rodzinnym i najbliższym otoczeniu.
Podkreślona została rola niemiecko- i dwujęzycznych publikacji o lokalnej tematyce nie tylko pośród członków mniejszości niemieckiej, ale również w coraz większym gronie osób niezwiązanych z tą społecznością, a zainteresowanych lokalną historią. Choć wydawanie w Polsce książek w języku niemieckim lub dwujęzycznych wydaje się pracochłonne i czasem wręcz nieopłacalne, to goście spotkania byli zgodni, że ze względu na ich wartość jako nośnika kultury i tożsamości zdecydowanie warto podejmować te działania.
Dyskusję prowadzili Weronika Wiese, zastępca dyrektora Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. E. Smołki ds. Centrum Dokumentacyjno-Wystawienniczego Niemców w Polsce, oraz dr Michał Matheja, prezes zarządu Centrum Badań Mniejszości Niemieckiej. Więcej informacji na temat omawianych powyżej i innych publikacji naukowych znaleźć można na stronie internetowej Centrum Badań Mniejszości Niemieckiej www.cbmn.pl.
Bogna Piter
