Niedopłata podatku. Niby wszystko jasne: Pojęcie nadpłaty podatku nie zostało uregulowane w ustawach podatkowych. Co ciekawe, ustawodawca wskazał jedynie, jakie kwoty są traktowane jako nadpłaty. Jednak w zgodzie z art. 72 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej za nadpłatę uważa się kwotę nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku. Zatem nadpłata może przyjąć dwie formy. Pojęcie nadwyżki sprowadza się do ustalenia, że podatek powinien być zapłacony w określonej wysokości, jednak z różnych przyczyn został on zapłacony w wyższej. Jest to stosunkowo jasne.
Inaczej ma się sprawa, gdy mamy do czynienia z podatkiem zapłaconym nienależnie. Otóż podatek zapłacony nienależnie to taki, w stosunku do którego obowiązek podatkowy nie istniał – albo istniał, ale wygasł przed wpłatą. Oczywiście, jak to w prawie podatkowym, wpłata ma swoją definicję i to zgodnie z nią winna być dokonywana. Jest to istotne, bowiem na podstawie tych samych przepisów winna być ona również zwracana.
Podatek zapłacony nienależnie to taki, w stosunku do którego obowiązek podatkowy nie istniał – albo istniał, ale wygasł przed wpłatą.
Niepotrzebne utrudnienie
W innym przypadku, tj. wpłaty nie w rozumieniu Ordynacji podatkowej (nazwijmy ją innym świadczeniem), jej zwrot powinien odbyć się zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego.Jest to niepotrzebne utrudnienie, które z punktu widzenia dochodzenia roszczeń ma fundamentalne znaczenie, gdyż tryby dochodzenia tych roszczeń niejednokrotnie się wykluczają i są całkowicie odmienne. Uzupełniając, kwotami traktowanymi jako nadpłaty są – jak wyżej wspomniano – zgodnie z art. 72 § 1 Op:
• nadpłacony lub nienależnie zapłacony podatek,
• podatek pobrany przez płatnika nienależnie lub w wysokości większej od należnej,
• zobowiązanie zapłacone przez płatnika lub inkasenta, jeżeli w decyzji, o której mowa w ustawie, określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej,
• zobowiązanie zapłacone przez osobę trzecią lub spadkobiercę, jeżeli w decyzji o ich odpowiedzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej.
Foto: Lucas Netter
Reasumując
Jest to wiedza, którą można posiąść, czytając Ordynację podatkową. Należy też dodać, że podobną problematykę podnosi się w ustawach o podatkach dochodowych – np. poprzez wykazanie błędnej kwoty w zeznaniach podatkowych czy ustalanej w decyzjach. Po raz kolejny można dojść do wniosku, że zgoła proste pojęcie może mieć ciekawą definicję. Uwagę należy także zwrócić na sam fakt pojęcia wpłaty. Niemniej jednak w czasie rozliczeń z fiskusem, które już za nami, jako ciekawostkę można podać, że zwrot podatku w Polsce za rok 2022 r. całościowo wyniósł ok. 17,5 mld zł, podczas gdy w roku poprzednim było kilkakrotnie mniej.
Łukasz Kuczyński/K. Ś.
Kancelaria Radcy Prawnego Łukasz Kuczyński
