Ustawodawca zdecydował się na uregulowanie kwestii pożyczek lombardowych zaciąganych przez konsumentów. Dzięki ustawie z 14 kwietnia 2023 r. o konsumenckiej pożyczce lombardowej, która weszła w życie 7 stycznia br., konsument przy zaciąganiu tego typu pożyczek zyska szereg uprawnień, jakim będą odpowiadać obowiązki lombardu.
Z kolei działalność lombardów zostanie poddana ścisłemu nadzorowi. Na czym zatem polega konsumencka pożyczka lombardowa? W nowej ustawie uregulowano przede wszystkim: zasady zawierania, wykonywania i rozliczania umowy pożyczki lombardowej, zasady wykonywania działalności lombardowej oraz skutki niewypełniania ustawowych obowiązków przez przedsiębiorców wykonujących taką działalność.
Kancelaria Radcy Prawnego Łukasz Kuczyński
Gdyby powstały wątpliwości
Zgodnie z art. 3 pkt 8 ustawy przez umowę konsumenckiej pożyczki lombardowej rozumie się umowę, na podstawie której przedsiębiorca zobowiązuje się oddać do dyspozycji konsumenta środki pieniężne, a konsument zobowiązuje się do zapłaty całkowitej kwoty do spłaty w oznaczonym terminie oraz do ustanowienia zabezpieczenia lombardowego. W praktyce powyższa definicja obejmuje większość umów zawieranych przez lombardy ze swoimi klientami. Gdyby jednak powstały jakieś wątpliwości co do tego, czy w realiach konkretnej sprawy rzeczywiście mamy do czynienia z umową pożyczki lombardowej, należy w pierwszej kolejności zbadać, czy z umowy zawartej przez lombard z konsumentem wynika, że:
- celem tej umowy jest oddanie do dyspozycji konsumentowi środków pieniężnych lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, wierzytelności lub innych praw majątkowych, których wartość jest lub może być określona kwotą pieniężną,
- zawarcie tej umowy wiąże się z ustanowieniem zabezpieczenia spełniającego warunki zabezpieczenia lombardowego,
- konsument jest zobowiązany do poniesienia kosztów związanych z tą umową.
Obowiązki lombardu wobec konsumenta
Na mocy ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej podmiot udzielający takich pożyczek będzie musiał przekazać konsumentowi – na trwałym nośniku i przed zawarciem umowy pożyczki – m.in. następujące informacje o:
- kwocie konsumenckiej pożyczki lombardowej i sposobie jej ustalania,
- terminie i sposobie wypłaty kwoty pożyczki oraz całkowitym koszcie umowy,
- całkowitej kwocie do spłaty i skutkach braku jej uregulowania w umówionym terminie,
- sposobie ustanowienia zabezpieczenia lombardowego oraz jego przedmiocie.
Oczywiście kwestie te będą musiały znaleźć się również w samej umowie pożyczki lombardowej. Jej zawarcie będzie mogło nastąpić jedynie w formie pisemnej – w przypadku zastosowania innej formy omawiany tu kontrakt nie będzie ważny. Poza tym umowę konsumenckiej pożyczki lombardowej trzeba sformułować w sposób jednoznaczny i zrozumiały, a więc bez klauzul pisanych przysłowiowym „drobnym druczkiem”. Same zaś koszty pożyczki czy odsetki za opóźnienie w spłacie nie będą mogły przekraczać poziomu ustalonego przez ustawodawcę.
Prawa konsumenta będącego stroną umowy pożyczki lombardowej
Ustawodawca przyznał konsumentowi szereg uprawnień, z których ten może skorzystać, gdy przedsiębiorca prowadzący działalność lombardową naruszy jego prawa. Wśród najważniejszych można wymienić:
- możliwość zwrotu kwoty pożyczki lombardowej bez odsetek i innych kosztów, gdy przedsiębiorca naruszy przepisy ustawy dotyczące wymaganej treści umowy, wysokości jej kosztów i odsetek,
- roszczenie w stosunku do udzielającego pożyczkę lombardową o zwrot różnicy między zapłaconą przez tego konsumenta całkowitą kwotą do spłaty a wysokością wypłaconych mu środków, kiedy konsument spłaci całą kwotę pożyczki,
- prawo odstąpienia od umowy pożyczki lombardowej zawartej na odległość.
W przypadku naruszenia przepisów ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej konsument będzie mógł złożyć skargę do rzecznika finansowego.
Łukasz Kuczyński / K. Ś.
