Guarana to gatunek pnącza, które rośnie w Ameryce Południowej i Środkowej. W tamtejszym lecznictwie ludowym zastosowanie znalazły wszystkie części rośliny, jednak właściwości zdrowotne przypisuje się głównie nasionom, które są skarbnicą kofeiny. To właśnie temu składnikowi guarana zawdzięcza swoje wszechstronne działanie.
W guaranie występują trzy substancje, które wpływają stymulująco na układ nerwowy: teobromina, teofilina i kofeina. Najsilniejsze działanie ma kofeina, która pobudza w stanach zmęczenia, znużenia, wyczerpania fizycznego i psychicznego, a także korzystnie wpływa na sprawność myślenia i koncentrację. Kofeina przyczynia się do tego poprzez zwiększenie wydzielania adrenaliny, dopaminy i serotoniny, a zatem hormonu szczęścia. Skutkiem tego jest pobudzenie ośrodkowego układu nerwowego, przyspieszenie pracy serca, rozszerzenie naczyń krwionośnych. Działanie to jest bardzo silne, ponieważ guarana jest surowcem najbogatszym w kofeinę – zawiera od 4 do 6% tej substancji pobudzającej. Dla porównania: nasiona kawy zawierają do 2,8% kofeiny.
Foto: Unsplash
Na problemy z seksem
W związku z tym guarana polecana jest w okresie wytężonej pracy umysłowej i zwiększonej aktywności fizycznej. Warto wiedzieć, że może być stosowana przez osoby, które z różnych powodów nie powinny pić kawy (np. ze względu na kłopoty z żołądkiem). Okazuje się też, że kofeina zawarta w guaranie może zmniejszyć ryzyko problemów z seksem. Dowiedli tego m.in. naukowcy z Uniwersytetu w Teksasie, którzy jednocześnie podkreślili, że u panów, którzy spożywają za dużo kofeiny z guarany, ryzyko problemów związanych ze wzwodem wyraźnie się obniża. Redukcję zaburzeń erekcji zaobserwowano nawet u mężczyzn z nadwagą i nadciśnieniem, ale nie u panów z cukrzycą, która jest jednym z czynników najsilniej związanych z ryzykiem zaburzeń erekcji Naukowcy przypuszczają, że kofeina może zapobiegać tym zaburzeniom, ponieważ wpływa na rozluźnienie tętnic ślimakowatych prącia i mięśni gładkich ciał jamistych, co zwiększa dopływ krwi do tych rejonów. Źródłami kofeiny, które mężczyźni przyjmowali podczas eksperymentu, były kawa, herbata, napoje gazowane oraz napoje dla sportowców. Guaranie przypisuje się również właściwości antyoksydacyjne i modulujące odpowiedź układu odpornościowego.
Guarana polecana jest w okresie wytężonej pracy umysłowej i zwiększonej aktywności fizycznej.
Jak stosować guaranę
Ważne jest też to, że wykryto właściwości przeciwbakteryjne guarany. Alkoholowy wyciąg z jej nasion zwalcza bowiem bakterie takie jak: Escherichia coli, Pseudomonas fluorescens, Bacillus cereus, a także grzyby: Aspergillus niger, Trichoderma viride i Penicillium cyclopium. Co ciekawe, guarana w formie sproszko¬wanej może być wykorzystywana do sporządzania napojów, w tym również znanego w Ameryce Łacińskiej piwa guaranowego. Może być też stosowana do produkcji chleba, który w porównaniu z tradycyjnym pieczywem jest bardziej trwały. Obecnie z dodat¬kiem sproszkowanych nasion guarany lub z jej wyciągu produkuje się suplementy die¬ty oraz napoje energetyzujące. Ilość kofeiny w suplementach diety nie jest prawnie regulowana. Przeciętnie zawierają one 40–100 mg kofeiny na tabletkę/kapsułkę. Dlatego przed zastosowaniem suplementów diety z kofeiną należy uważnie przeczytać ulotkę i pamiętać, że dziennie nie powinno się spożywać więcej niż 400 mg kofeiny. Jej nadmierne spożycie może powodować objawy niepożądane, w tym: zbytnią pobudliwość, bezsenność, problemy żołądkowe, czy arytmię. Uwaga: guarany nie powinny spożywać osoby z chorobą wrzodową, refluksem, osteoporozą, chorobami serca, nadciśnieniem, cukrzycą, a także kobiety ciężarne i karmiące piersią.
Karolina Świerc
