Upadłość konsumencka czy zwykła upadłość? Które rozwiązanie jest lepsze dla jednoosobowej działalności? Zadłużenie zawsze jest poważnym problemem, który należy jak najszybciej rozwiązać. Dobrze wiedzą o tym nie tylko przedsiębiorcy, ale również konsumenci, coraz częściej sięgający po tzw. upadłość konsumencką. Czy z trybu upadłości konsumenckiej może skorzystać także prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą?
Popularność upadłości konsumenckiej najlepiej świadczy o praktycznej przydatności tej procedury, pozwalającej na stosunkowo łatwe oddłużenie osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. Upadłość konsumencka wzoruje się na upadłości na zasadach ogólnych, dostępnej dla przedsiębiorców. Czy jednak możliwa jest sytuacja, aby prowadzący własny biznes skorzystał z upadłości konsumenckiej? Odpowiedź na to pytanie wymaga uwzględnienia treści przepisów Prawa upadłościowego, w tym zwłaszcza definiujących przesłanki każdego ze wskazanych tu trybów upadłości.
Kancelaria Radcy Prawnego Łukasz Kuczyński
Czy przedsiębiorca w ogóle ma wybór?
Procedury upadłościowe nie mogą być wybierane według upodobań dłużnika. Kluczową kwestią zarówno przy upadłości na zasadach ogólnych, jak i przy upadłości konsumenckiej, jest spełnianie przez zadłużonego przesłanek tych postępowań. Zawsze najważniejszą kwestią jest kwestia niewypłacalności, przez którą ustawodawca – na mocy art. 11 ust. 1 Prawa upadłościowego – rozumie brak zdolności do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Innymi słowy dłużnik staje się niewypłacalny dopiero wówczas, gdy po prostu nie ma możliwości regulowania swojego wymagalnego zadłużenia. W stosunku do dłużników wypłacalnych upadłość po prostu nie może zostać ogłoszona.
Wybierając tryb upadłości, nie wolno zapominać o tym, że:
• Upadłość na zasadach ogólnych przeznaczona jest przede wszystkim dla przedsiębiorców, a więc dla podmiotów – zarówno osób fizycznych, jak i osób prawnych oraz jednostek posiadających jedynie zdolność prawną – prowadzących własną działalność gospodarczą.
• Upadłość konsumencka, jak sama nazwa wskazuje, została zarezerwowana dla konsumentów, czyli osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.
Kluczową kwestią zarówno przy upadłości na zasadach ogólnych, jak i przy upadłości konsumenckiej, jest spełnianie przez zadłużonego przesłanek tych postępowań.
Zasadniczo więc przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą nie może skorzystać z upadłości konsumenckiej. Możliwość ta otwiera się dopiero po zamknięciu własnego biznesu, a więc w praktyce po wykreśleniu z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Tu jednak trzeba pamiętać o tym, że likwidacja przedsiębiorstwa wiąże się z koniecznością uregulowania należności wobec jego wierzycieli. Nierzadko więc po zamknięciu biznesu ogłaszanie upadłości konsumenckiej traci sens. Z drugiej strony, skoro osoba fizyczna traci status przedsiębiorcy wraz z wykreśleniem z CEIDG, to wniosek o upadłość konsumencką może być przez nią złożony nawet następnego dnia po wykreśleniu. Innym sposobem na skorzystanie z tego trybu może się okazać udowodnienie we wniosku upadłościowym, że osoba fizyczna pomimo wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej faktycznie nie jest przedsiębiorcą, gdyż nie prowadzi swojej działalności. Przy tym jest to zadanie trudne, a wręcz karkołomne, wymagające przedstawienia sądowi upadłościowemu wyjątkowo przekonujących argumentów.
Foto: Lucas Netter
Otwarcie biznesu po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej
Ponadto należy podkreślić, że żaden przepis prawa nie zabrania upadłemu konsumentowi prowadzenia działalności gospodarczej. Tym samym nie ma przeszkód, aby po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej dłużnik otworzył własny biznes. Musi się jednak liczyć z tym, że większość uzyskiwanych w ten sposób dochodów trafi do masy upadłości, zasilając środki na spłatę wierzycieli. Dodatkowo upadły konsument mający zamiar rozpocząć prowadzenie własnej działalności gospodarczej powinien się liczyć z trudnościami chociażby w pozyskaniu finansowania na swój biznes. Upadłość zawsze znacznie zmniejsza wiarygodność finansową, a co za tym idzie – także zdolność kredytową. Stąd do czasu zakończenia postępowania założenie firmy przez upadłego konsumenta może się okazać bardzo trudne.
Łukasz Kuczyński / K. Ś.
