Krokosz pochodzi z Azji Południowej i nazywany jest także krokoszem łąkowym. Jest rośliną jednoroczną z rodziny astrowatych i jednym z najstarszych gatunków uprawianych przez człowieka. Szafran swoje właściwości zawdzięcza obecności związków bioaktywnych w kwiatach i nasionach. Są najważniejszymi surowcami.
Z kwiatów krokosza barwierskiego przygotowuje się napar leczniczy, a z nasion ekstrahuje się olej. Kwiaty szafranu łąkowego wykorzystywane są głównie w fitoterapii, gdyż są bogate w barwniki – szafran i kartaminę – a także: glikozydy, kwercetyny, luteoliny, alkohole triterpenowe oraz olejki eteryczne, które zawierają m.in.: kariofilen, werbenon, kumulen alfa-cedren czy beta -Farnese. Olej szafranowy tłoczony na zimno z oleistych nasion krokosza barwierskiego znajduje zastosowanie w przemyśle spożywczym i kosmetycznym. Jest bogaty w kwas linolowy (omega-6), kwas linolenowy (omega-3), fitosterole oraz witaminy A i E.
Działa wewnętrznie i zewnętrznie
Olejek szafranowy można stosować zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Ze względu na dobroczynne działanie zawartych w nim składników warto włączyć go do swojej diety. Najważniejsze właściwości lecznicze surowca wynikają przede wszystkim z dużej zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych. Stosowany wewnętrznie olej szafranowy korzystnie wpływa na regulację wypróżnień i zapobiega zaparciom. Można go także traktować jako element profilaktyki chorób układu krążenia. Ze względu na wpływ na produkcję prostaglandyn stosowany jest także w celu łagodzenia przykrych i ciężkich objawów menopauzy. Ponadto olej szafranowy obniża poziom cukru we krwi. Ma także działanie napotne, lekko moczopędne oraz wykrztuśne. Z tego powodu może być stosowany jako uzupełnienie leczenia infekcji górnych dróg oddechowych. Picie oleju szafranowego pomaga odkrztusić wydzielinę. Stosowany zewnętrznie idealnie nadaje się do pielęgnacji skóry suchej, ale polecany jest także osobom z cerą tłustą, mieszaną i skłonną do trądziku. Surowiec działa nawilżająco i antyoksydacyjnie, łagodzi stany zapalne skóry, działa zmiękczająco i przeciwzmarszczkowo, przywraca skórze jędrność i elastyczność oraz spłyca zmarszczki. Olejek z ostropestu wchodzi także w skład preparatów na rozstępy.
Jak jeszcze możesz go wykorzystać?
Można go stosować także na włosy i skórę głowy, gdyż korzystnie wpływa na ich kondycję. Z kwiatów ostropestu sporządza się głównie napary, ekstrakty wodne lub wodno-alkoholowe. Stosowane są przede wszystkim w celu stymulacji krwawienia miesiączkowego w przypadku skąpych i nieregularnych okresów.
„Wyciąg z ostu spowalnia procesy starzenia się organizmu i działa uspokajająco.”
Kwiaty są także przyprawą, substytutem prawdziwego szafranu. W wielu krajach azjatyckich jest popularnym dodatkiem do sałatek. Przygotowuje się z nich także nalewki i wina. Ekstrakt z ostropestu zawiera składniki o właściwościach przeciwutleniających, które korzystnie wpływają na ściany naczyń krwionośnych. Spowalniają także procesy starzenia się organizmu i działają uspokajająco. Wcześniej używano go do barwienia tkanin lub produkcji szminek. Kobiety w ciąży nie powinny stosować krokosza barwierskiego, ponieważ zawiera on substancje wzmagające skurcze macicy i może mieć działanie poronne lub powodować przedwczesny poród. Powinny go unikać także osoby, które są na niego uczulone. Nie zaleca się stosowania ekstraktów i naparów z kwiatów ostu w okresie karmienia piersią lub planowania dzieci. Spożywając olej szafranowy należy pamiętać, że w dużych ilościach może on działać przeczyszczająco.
Karolina Świerc
