Restrukturyzacja przedsiębiorstwa: Postępowanie sanacyjne to dobry sposób na oddłużenie firmy, która popadła w tak duże tarapaty finansowe, że skorzystanie z innej procedury restrukturyzacyjnej może się okazać niewystarczające. Przy czym dłużnik, który zdecyduje się na sanację, musi liczyć się z tym, że utraci samodzielny zarząd nad swoim przedsiębiorstwem.
Oddłużanie przedsiębiorstwa rzadko kiedy stanowi proste zadanie. Przeważnie wymaga sporego nakładu sił i środków, a przede wszystkim w pełni profesjonalnego podejścia. Z drugiej strony korzyści płynące ze skutecznego oddłużania są niezaprzeczalne – to najlepszy sposób na uniknięcie upadłości. Podstawowa zasada jest tu prosta: im trudniejsza sytuacja firmy, tym bardziej złożone środki należy zastosować. W tych najtrudniejszych przypadkach najlepiej sprawdza się postępowanie sanacyjne. Na czym ono polega? Kiedy warto z niego skorzystać?
Foto: Lucas Netter
Po co prowadzi się sanację firmy?
Zgodnie z art. 3 ust. 1 Prawa restrukturyzacyjnego celem każdej restrukturyzacji – a ustawodawca zezwala na prowadzenie jej w ramach jednego z czterech postępowań – jest uniknięcie konieczności ogłoszenia upadłości dłużnika przez restrukturyzację jego zobowiązań na mocy zawartego z wierzycielami układu. Natomiast w postępowaniu sanacyjnym dodatkowo chodzi o przeprowadzenie działań sanacyjnych. Ustawodawca definiuje je jako czynności prawne i faktyczne, które zmierzają do poprawy sytuacji ekonomicznej dłużnika i mają na celu przywrócenie mu zdolności do wykonywania zobowiązań, przy jednoczesnej ochronie przed egzekucją.
W związku z tym sanację przedsiębiorstwa prowadzi się wówczas, gdy samo zawarcie układu z wierzycielami to za mało, aby uratować firmę. Z tego względu postępowanie sanacyjne niekiedy bywa określane mianem restrukturyzacji głębokiej czy kompleksowej. Wdraża się ją przeważnie wtedy, gdy zadłużenie przedsiębiorstwa przybrało naprawdę spory rozmiar, co oczywiście zawsze wymaga wcześniejszej oceny struktury zadłużenia oraz faktycznych możliwości jego uregulowania. Jednocześnie postępowanie sanacyjne może zostać zainicjowane przez każdego dłużnika niewypłacalnego lub zagrożonego niewypłacalnością, który posiada zdolność restrukturyzacyjną. Nie należy zapominać, że sanacja to najbardziej rozbudowane spośród postępowań restrukturyzacyjnych, związane m.in. z utratą przez dłużnika prawa zarządu swoją firmą.
Przebieg postępowania sanacyjnego – o czym pamiętać?
Procedura sanacyjna składa się z dwóch etapów:
postępowania w przedmiocie rozpoznania wniosku o otwarcie postępowania sanacyjnego;
„właściwej” sanacji, w ramach której dąży się do zawarcia układu z wierzycielami oraz przeprowadza się działania sanacyjne.
We wniosku o otwarcie sanacji, obok wskazania danych identyfikujących dłużnika, np. jego numeru NIP czy KRS, należy podać m.in.:
wstępny plan restrukturyzacyjny wraz z uzasadnieniem wskazującym, że jego wdrożenie przywróci dłużnikowi zdolność do wykonywania zobowiązań;
wykaz wierzycieli;
sumę wierzytelności z wyszczególnieniem sumy wierzytelności objętej układem z mocy prawa oraz sumy wierzytelności, która może zostać objęta układem po wyrażeniu zgody przez wierzyciela;
wykaz wierzytelności spornych.
Sanację przedsiębiorstwa prowadzi się wówczas, gdy samo zawarcie układu z wierzycielami to za mało, aby uratować firmę.
Sąd restrukturyzacyjny może oddalić wniosek albo go zaakceptować, co jest równoznaczne z otwarciem „właściwego” postępowania sanacyjnego. Jakie są skutki takiej decyzji sądu?
Ograniczenie dłużnika w prawie zarządu przedsiębiorstwem
Otwarcie sanacji oznacza, że rozpoczyna się bieg procedury, w której dochodzi do głosowania nad układem oraz do przeprowadzenia zaplanowanych działań sanacyjnych. Ustawodawca, jak wiadomo, zdefiniował je bardzo szeroko, nie podając nawet przykładowego katalogu tego rodzaju działań. W związku z tym dłużnik może je dostosować do swojej indywidualnej sytuacji.
Kancelaria Radcy Prawnego Łukasz Kuczyński
Jednocześnie jedną z kluczowych konsekwencji zainicjowania sanacji jest ograniczenie dłużnika w prawie zarządu majątkiem. Tym samym obowiązkiem dłużnika staje się przekazanie ustanowionemu przez sąd zarządcy całego swojego majątku wraz z dokumentami dotyczącymi działalności, majątku i rozliczeń. W szczególności chodzi tu o księgi rachunkowe, inne ewidencje prowadzone dla celów podatkowych i korespondencję. Warto podkreślić, że dłużnik ma prawo ubiegać się przed sądem restrukturyzacyjnym o pozostawienie mu możliwości sprawowania samodzielnego zarządu nad całością lub częścią swojego przedsiębiorstwa. Aby do tego doszło, niezbędne jest wykazanie, że dłużnik daje gwarancje należytego sprawowania zarządu, a jednocześnie jego osobisty udział w procedurze jest niezbędny do skutecznego przeprowadzenia sanacji.
Łukasz Kuczyński / K. Ś.
