O znaczeniu „Listu niebieskiego” dla Mazurów z Joanną Sobiesiak-Wańkowską rozmawia dr Alfred Czesla, mazurski działacz społeczny.
Alfred Czesla
Ameryka (Pagelshof) to niewielka osada w województwie warmińsko-mazurskim, należąca do gminy Olsztynek w powiecie olsztyńskim. To właśnie w tej miejscowości, w środku sosnowego starodrzewnego lasu, postanowiono u progu XX w. wybudować zakład leczenia chorób płuc. Wybór miejsca nie był przypadkowy, bo już na początku XX w. niemieccy lekarze zauważyli, że tutejszy leśny mikroklimat sprzyja leczeniu chorób układu oddechowego oraz wzmacnia system odpornościowy. Także dziś polscy lekarze, po wieloletnich własnych badaniach, podpisują się pod wcześniejszymi założeniami swoich niemieckich kolegów.
Olsztyn to przede wszystkim główny ośrodek gospodarczy, edukacyjny, kulturowy i siedziba władz oraz instytucji regionu. Miasto jest też pełne zabytków, w których ukryte są akcenty różnych wpływów narodowych. Sam Gród nad Łyną opatulony jest morzem zieleni, oblewany wodami szesnastu jezior i trzech rzek przepływających przez krajobraz wypełniony dużą ilością iglastych lasów. Mało kto jednak wie, że właśnie ze względu na charakterystyczny mikroklimat na przełomie XIX i XX w. w mieście i na jego obrzeżach powstało kilka nowoczesnych jak na tamte czasy placówek leczniczych, w tym także szczególny zakład leczenia chorób płuc, przeznaczony wyłącznie dla kobiet.
Als am 8. Mai 1945 der Zweite Weltkrieg endet, ist Alfred Czesla gerade zehn Wochen alt. Kurz zuvor war der Vater ums Leben gekommen, wenig später sollte er auch noch die Mutter verlieren. Doch der spätere Soziologe und Träger namhafter Auszeichnungen findet Halt im Heimatgedanken.