Mieszane uczucia

Za kilka dni spotkamy się we Wrocławiu na kolejnym Festiwalu Kultury Mniejszości Niemieckiej w Hali Stulecia. Miałem zaszczyt otwierania kilku ostatnich edycji i zawsze w swoim słowie zwracałem uwagę na radość budowania tożsamości niemieckiej, ale i na trudności, jakie na tej drodze się pojawiają w związku ze słabościami polityki mniejszościowej, brakiem realizacji zobowiązań wynikających z dokumentów europejskich czy ciągłego niewykorzystywania potencjału relacji polsko-niemieckich.

Read More …

„Wszystko dobrze”?

Iznów letni okres stał się dla mnie czasem swoistego tropienia śladów niemieckości tam, gdzie kiedyś była ona codziennością. Tym razem na Litwie oraz Łotwie. Zbiega się to z oczekującym nas za kilka dni początkiem praktycznego dyskryminowania dzieci z niemieckim pochodzeniem w całej Polsce. I w tym kontekście ogarnia mnie smutna refleksja, że okradając dzieci z lekcji niemieckiego, odcina się je od wielkiej kultury, bez której trudno sobie wyobrazić kulturę, architekturę, gospodarkę wielu europejskich krajów.

Read More …

Dwa światy

Dziś (8.08) medialnie z największą intensywnością docierały do mnie dwie osoby: arcybiskup Alfons Nossol i prezes Jarosław Kaczyński. Ten pierwszy w związku z faktem, że obchodził swoje 90. urodziny, a ten drugi z okazji świeżo udzielonego wywiadu. Zbieżność przypadkowa i można powiedzieć, że wydarzenia bez związku. Bywa jednak, że tym, co wiąże, jest przeciwstawność.

Read More …

Reparacje

Coraz głośniej mówi się o problemie reparacji wojennych, które, jak wiadomo, od lat wypływają zawsze przy okazji wyborów na powierzchnię polskiego piekiełka wyborczego, jednak trzeba próbować wobec tego zachować dystans. To znaczy przyglądać się, ale bez zbytniego zaangażowania. Bo czy warto poświęcać zbyt wiele uwagi tematowi, który czasem w Polsce już rozgrzewał do czerwoności, a którego Rząd RP od lat nie wprowadza na agendę rozmów z Rządem Federalnym? Zapewne dlatego, że doświadczeni dyplomaci, podobnie jak wielu znawców tematu, doskonale zdają sobie sprawę, że nie ma ku temu podstaw prawnych, ale także z tego powodu, że w przeciwieństwie do odpowiedzialności moralnej za zbrodnie wojenne materialna odpowiedzialność będzie wymagała suchych wyliczeń po obydwu stronach.

Read More …

Szkodliwy populizm

W zasadzie teksty, które się tutaj ukazują, z założenia nie stanowią żadnego cyklu, ale zrobię wyjątek. W zeszłym tygodniu żałowałem, że felieton pisałem z konieczności przed wtorkowym posiedzeniem Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych Sejmu RP, gdyż nie mogłem go skomentować. Wiedziałem jednak, że znów minister edukacji zbojkotuje posiedzenie i wyśle urzędnika, pokazując tym samym swój stosunek do polityki państwa wobec mniejszości narodowych. Wiedziałem również, że dyskryminacja własnych obywateli uzasadniona zostanie rzekomą krzywdą Polaków w Niemczech, którzy Polskę w przeciwieństwie do mniejszości niemieckiej opuścili.

Read More …

Atawizm?

Dzisiaj, siadając do pisania tego tekstu, żałuję, że już we wtorek musi się on znaleźć w redakcji, co sprawia, że powstaje w poniedziałek. Jutro bowiem odbywa się kolejne posiedzenie sejmowej Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych, na którym omówiona będzie odpowiedź na dezyderat komisji w sprawie dyskryminacji dzieci niemieckich w polskich szkołach przez Rząd RP.

 

Read More …

Pozostało tylko niebo

Książka „Alles, was wir nicht erinnern“ (Wszystko, czego nie pamiętamy) Christiane Hoffmann ukazała się w tym roku i miała już trzy wydania. Podtytuł wyjaśnia ideę książki, a właściwie przedsięwzięcie autorki: „Pieszo na drodze ucieczki mojego ojca”. W Europie poprzecinanej różnymi strumieniami uchodźców popularność książki nie dziwi. Istotnie, czytając ten piękny utwór literacki, można wprost porównać ucieczkę wozem konnym w ciągłym braku informacji o najbliższych, o froncie, o sytuacji w heimacie z ucieczką w samochodach i pociągach, z Internetem i natłokiem informacji. Ale ucieczka jest zawsze cierpieniem, goryczą, stratą i tęsknotą, bezradnością, rozłąką z mężami i ojcami.

Read More …

„Moje życie w 100 obrazach”

Harry Ruff to ukraiński malarz, który jest Niemcem znad Morza Czarnego. Miałem szczęście odwiedzić artystę w Odessie w 2019 r. Żył tam bardzo skromnie, od kiedy w 2014 r. opuścił okupowany przez Rosję obwód doniecki. Bawarskie Centrum Kultury Niemców z Rosji opublikowało niedawno książkę o nim, w której znalazłem nawet obrazy, które Harry Ruff pokazał mi w Odessie. Jak w wielu swoich pracach, chciał użyć jasnych kolorów, słońca i spokoju, aby przekazać, że ludzka nadzieja opiera się na wierze i miłości.

Read More …

Czy historia musi dzielić?

Poprzedni felieton poświęciłem Narodowemu Dniowi Powstań Śląskich, narzuconemu Górnemu Śląskowi. Wspomniałem o tym, iż zbiega się on z niemieckim dniem poświęconym ofiarom ucieczki i wypędzenia. Dobrze, że się zbiega, gdyż właśnie tzw. powstania śląskie i tragiczny dla Śląska ich skutek, czyli oderwanie jego części i przyłączenie do Polski, były przyczyną pierwszych przesiedleń. Ta tragedia po upływie 100 lat nadal ma swoje skutki i nadal dzieli.

Read More …